روف گاردن
روف گاردن چیست ؟ سوالی که در ابتدا لازم است به آن پاسخی اجمالی داد. روف گاردن، بام باغ یا بام سبز، ایجاد فضای سبز روی سازه ساختمان است. تعریف دیگر روف گاردن دعوتی از طبیعت در بستری مصنوع و غیر طبیعی است. که در میان فضای سخت و خشن زندگی شهری تعادل ایجاد می کند. کارشناسان اسپینگر ( espinger ) در این مطلب شما را با روف گاردن آشنا می کنند؛ با ما همراه باشید.
کیفیت زندگی در محیط‌های شهری روز به روز در حال کاهش است. به همین دلیل، ضرورت افزایش فضاهای سبز را بیش از پیش احساس می کنیم. بام های سبز یکی از شکل‌های جدید معماری است؛ که برای کاهش اثرات مخرب زندگی شهری ایجاد شده است. و پتانسیل بالایی برای بهبود وضعیت محیط زیست دارد. اما روف گاردن ساختمان چیست؟ و چه مزایایی دارد؟
روف گاردن چیست؟
روف گاردن، باغی بر روی بام سازه ساختمان است. که به صورت فضای سبز در بالاترین سطح ساختمان های مسکونی، تجاری یا اداری ساخته می شوند. روف گاردن شامل انواع مختلف گونه های گیاهی و مبلمان فضای باز است که شرایط مناسبی را برای تفریح و استراحت فراهم می کند. و علاوه بر زیبایی دارای اثرات زیست محیطی بسیاری نیز هست.
پیشینه احداث بام سبز قدمت زیادی دارد. و آثار معماری آن را می توان در تمدنهایی مانند بین النهرین، مصر و روم باستان مشاهده نمود. با توسعه شهرنشینی و پیشرفت تکنولوژی، انسان از طبیعت جدا افتاده است. در نتیجه توجه به احداث روف گاردنها نیز افزایش پیدا کرد؛ تا جایی که امروزه به عنوان یکی از راه حلهای مهم برای مشکلات کلان شهرها، شناخته می شود.
ایجاد باغ بام در بام و تراس ساختمانها در ایران نیز مورد استقبال زیادی گرفته و بیشتر برجهای مسکونی و ساختمانهای لوکس از آن برخوردارند.
مزایای روف گاردن چه هستند؟
روف گاردن ها اثرات مثبت زیادی بر سخت و ساز شهری دارند. به طور خلاصه مزایای ساخت روف گاردن عبارتند از: ایجاد فضای سبز کاربردی، افزایش ارزش افزوده بنا، بالابردن تراکم فضای سبز شهری، عایق دمایی، عایق صوتی، کاهش مصرف انرژی، کاهش آلودگی هوا و گرد و غبار، ایجاد اکوسیستم های جدید. شرح این موارد عبارت است از:
- ایجاد روف گاردن همراه با ساخت و نصب آلاچیقها، باربیکیو ها، فضاهایی جهت نشستن و مسیرهای عبور و … بام ساختمان را از فضایی بلا استفاده، به فضایی لذت بخش و پرکاربرد تبدیل می کند. که تاثیری بسزا در بالا بردن ارزش مادی ساختمان نیز دارد.
- روف گاردن علاوه بر امکان استفاده بهینه از فضاهای بدون استفاده، تراکم و سرانه فضای سبز شهری را بالا می برد. و دسترسی ساکنین به فضای سبز را راحت تر می کند.
- اجرای بام سبز، نقشی موثر در کاهش مصرف انرژی ساختمان دارد. با ایجاد بام سبز میزان انتقال حرارت از بام ساختمان بصورت محسوسی کاهش پیدا می کند. و مصرف انرژی نیز کم می شود.
- از دیگر مزایای مهم آنها، کمک به کاهش میزان آلودگی هوا در شهرهاست. روف گاردنها مانند سایر فضاهای سبز شهری، نقش مهمی در کاهش آلودگی و سالم سازی هوا دارند.
انواع روف گاردن
در بخش دیگری از پاسخ به پرسش «روف گاردن چیست ؟» شما را با انواع آن آشنا خواهیم کرد. که آنها را با توجه به مساحت، میزان فضای مورد نیاز برای کاشت، روش نصب و یا ساخت آنها دسته بندی می کنند. مانند انواع متمرکز، گسترده، مدولار، ثابت و پرتابل و …؛ هر کدام از آنها ویژگی های مخصوص به خود را دارند؛ و الزامات خاصی را طلب می کنند. در ادامه به برخی از مهمترین آنها اشاره می‌کنیم.
برای آشنایی بیشتر با روف گاردن می توانید مقاله “نکات پایه در ساخت روف گاردن” را مطالعه نمایید.
روف گاردن متمرکز
روف گاردن متمرکز در واقع مانند محوطه‌سازی بر روی زمین است. این نوع سازه سبز شبیه به باغ یا پارک است؛ و کاربریهای متنوعی می تواند داشته باشد. در این روش می‌توان نیمکت، زمین بازی، استخر و آبنما به بام سبز اضافه کرد. پوشش گیاهی به کار رفته در روف گاردن متمرکز عمیق است؛ و دارای فضای کاشت برای درختان و درختچه و بوته هاست. در واقع پر اهمیت ترین نوع سازه سبز برای ساختمان های مسکونی شناخته می شود.
بام سبز گسترده
روف گاردن گسترده یکی دیگر از سیستم های پر کاربرد در بام است. این سیستم پوشش گیاهی کمتری نسبت به سایر روش ها دارد. و از نظر سازه ای برای بام هایی با مقاومت کم به کار می رود. به همین دلیل المان‌ها پرتابل در آن کاربرد زیادی دارند. روف بام سبز گسترده بیشتر برای ساختمانهای قدیمی که مقاومت سازه آنها مشخص نیست استفاده می‌شود. و می‌توان در این طرح از چمن مصنوعی و یا قلوه سنگ نیز استفاده کرد.
روف گاردن مدولار
در روف گاردن مدولار از جعبه های کشت استفاده می‌شود. این سازه ها می توانند به صورت ثابت یا متحرک باشند. روف گاردن مدولار به نسبت به انواع ثابت و متمرکز هزینه کمتری دارد. و برای ساختمانهای قدیمی یا پروژه هایی که نیاز به سرعت اجرای بالا دارند بسیار مناسب است. بامهای سبز مدولار از بام سبز متمرکز هزینه ی کمتری دارد؛ در حالیکه می تواند فضایی شبیه به آن را ایجاد کند.
مهمترین نکات در ساخت بام سبز
فارغ از هر نوع تقسیم بندی، همه انواع باغ بام در چند مورد بسیار مهم و اساسی دارای اشتراک وجه هستند. از جمله ی این موارد می توان به نکات زیر اشاره نمود.
- همه آنها به سیستم زهکشی مناسب نیاز دارند. سیستم زهکشی بام سبز برای تخلیه مناسب آبهای آبیاری گیاهان به کار می رود؛ ضمن آنکه باید توانایی تخلیه سر ریز ناشی از آب باران و … را نیز داشته باشد.
- فیلتراسیون مناسب یکی از مهمترین نکات فنی در اجرای بام سبز به شمار آورد. وظیفه سیستم فیلتراسیون در روف، جلوگیری از ورود خاک و سایر موارد به سیستم زهکشی و تخلیه فاضلاب است. که علاوه بر حفظ کارایی سیستم زهکشی و تخلیه ساختمان، نقشی اساسی در حفظ خاک گلدانها نیز دارد.
- طرح کاشت مناسب یکی دیگر از موارد مشترک در آنهاست. انتخاب گیاه مناسب از نظر سازگاری های اقلیمی و سایر مشخصات ظاهری، بسیار اهمیت دارد. طراحی کاشت مناسب برای بام، علاوه بر تعیین نمای بام سبز، نقشی اساسی در میزان وزن دارد. و عواملی مانند نیاز آبی، عمق کاشت و … را نیز تحت تاثیر قرارمی دهد.
- مبلمان وجه مشترک دیگر در باغ بام است. هدف از ایجاد بام سبز، خلق فضایی جهت ایجاد آرامش و احساس نزدیکی با طبیعت است. برای این منظور در طراحی از عناصری مانند آلاچیق، باربیکیو، آبنما، سایبان، نیمکت و … استفاده می شود.
ابعاد مختلف تعیین هزینه روف گاردن
برای آگاهی بهترِ باید نگاهی به هزینه‌های ساخت فضای سبز در روف نیز بیاندازیم. برآورد هزینه برای طراحی و ساخت هر سازه ای مهم است. قیمت روف گاردن در بازار ایران و حتی جهان متغیر است. پس بهتر است ابتدا عوامل موثر بر قیمت بررسی شود. تعیین هزینه بامهای سبز به عوامل متعددی بستگی دارد؛ از مساحت بام گرفته تا المانهای موثر در طراحی، همگی بر قیمت نهایی تاثیر میگذارند؛ که در ادامه به برخی از آنها اشاره می‌کنیم.
نوع ایزولاسیون، کیفیت موارد به کار رفته، نوع کف سازی، متریال کف سازی، کیفیت و ترکیب خاک، گونه های گیاهی و تعداد کاشت، مبلمان فضای باز شامل آلاچیق، باربیکیو، سایبان، شومینه ، آبنما، استخر، زمین بازی و ….. از عوامل موثر بر قیمت روف گاردن هستند. به طور مثال هرچه تعداد گیاهان به کار رفته در بام سبز بیشتر و از گونه های کمیاب باشد، هزینه روف گاردن بیشتر خواهد بود. یا بهترین روش آبیاری سیستم آبیاری قطره ای اتوماتیک و هوشمند است؛ که هزینه بیشتری نسبت به سیستم های غیر هوشمند دارد. به همین ترتیب هر یک از بخش ها دارای بازه قیمتی مشخصی است؛ که با توجه به اولویت پروژه انتخاب می گردد.
این مطلب نگاهی اجمالی و گذرا در مورد ویژگی ها و مزایای روف گاردن و بام های سبز است. شما می توانید در سایر مقالات گروه اسپینگر با ویژگی های فنی، نکات اجرایی ،گیاهان مناسب برای کاشت و سایر مطالب مربوط به بام سبز آشنا شوید.
برخی پروژه های اجرا شده
آدرس: تهران – نیاوران
تاریخ اجرای پروژه: ۱۳۹۳
معمار: مهندس عضدی فر
مساحت پروژه: ۱۸۰ متر مربع
آدرس: قم
تاریخ اجرای پروژه: ۱۳۹۱
نوع پروژه: مسکونی
مساحت پروژه: ۱۶۰ متر مربع
روف گاردن محوطه جنوبی ایرانمال
آدرس: تهران
تاریخ اجرای پروژه: 1397
نوع پروژه: تجاری - تفریحی
مساحت پروژه: 2000 متر مربع
سلام روزتون بخیر تو روف گاردن گسترده نمیشه از استخر استفاده بشه؟
با سلام.
روف گاردن گسترده عبارتی است که به شکل نادرست به جای بام سبز Green roof استفاده می شود. اصول این نوع از بام ایجاد سیستم سازه ای سبک و گسترده است . و سازه های سنگین مثل استخر در آن جایی ندارد.
اما اگر منظور از روف گاردن گسترده، روف گاردن یا باغ بام در ابعاد وسیع است، مشکلی برای ساخت استخر در آن وجود ندارد.
سلام ما با شرکت شما برای روف گاردن پروژه نیاوران همکاری کردیم. کارتون عالی بود.
با سلام. و سپاس از حسن نظر شما.
سلام ملک های که روف گاردن روی ساختمون و یا...ایجاد کردن تو بالا بردن قیمت ملک نقش داره؟
با سلام. بله. وجود داشتن روف گاردن در بنا یک امتیاز موثز به عنوان مشاع طراحی شده در ساختمان محسوب می شود. البته باید توجه داشت که در ملک های جدید مجوز ساخت روف گاردن در اسناد بنا مورد بررسی قرار گیرد تا وجود روف گاردن مشکل قانونی نداشته باشد.
اگر حیاط بزرگی نداشته باشیم، روف گاردن ها می توانند مثل حیاط طراحی شوند؟
با سلام.
بله. اگر مقاومت کافی در بام وجود داشته باشد، بیشتر کاربریهای حیاط در روف گاردن قابل طراحی است.
کاربریهای مهم حیاط های ایرانی عبارتند از باغچه دارای درختان میوه، سبزی و گل های فصلی، آبنما به شکل حوض، فضای نشیمن به شکل تخت و ایوان ، و فضای کافی برای بازی کودکان.
تمامی این موارد در روف گاردن قابلیت طراحی و اجرا دارند.
سلام من میخواستم داخل پاسیو فضای سبز ایجاد کنم. میتونه کف کار از چوب باشه یا باید حتما سرامیک و کف پوش طرح چوب به کار برد؟
با سلام. برای کف سازی پاسیو بهتر است از چوب طبیعی استفاده نشود. در صورت علاقمندی به متریال چوب انواع ترموود و چوب پلاست برای کف پوش پاسیو مناسب هستند.
سلام برای ایجاد روف گاردن لازم است تا پشت بام چه شرایطی داشته باشد؟
با سلام. مهمترین نیازها برای ایجاد روف گاردن در پست بام میزان تحمل بار وزنی بالای سقف و ایزولاسیون کامل آن در برابر رطوبت است. بقیه موارد می تواند در جریان طراحی لحاظ شود.
سلام برای اجرا روف گاردن ساختمون باید چه ویژگی های داشته باشه رو ساختمون قدیمی هم قابل اجرا؟
با سلام. ساختمان هایی با مقاومت وزنی بالا می توانند جهت اجرای روف گاردن به کار روند. ضمن آنکه باید ایزولاسیون تخصصی پیش از ساخت روف گاردن اجرا شود.
ساختمان های قدیمی پیش از شروع کار باید توسط مهندسین عمران و فضای سبز برای ارزیابی مقاومت سازه و ایزولاسیون حتما بررسی شوند. در غیر این صورت به هیچ وجه مناسب اجرای روف گاردن نبوده و می توانند بسیار خطرناک باشند.
سلام آیا سقف سبز و روف گاردن در ساختمانهای قدیمی نیز قابل اجرا است؟
با سلام. بستگی به شرایط دارد. به طور کلی افزودن بار اضافه بر ساختمان های قدیمی توصیه نمی شود. با این وجود روف گاردن برای سازه های قدیمی بدون بررسی ملاحظات سازه ای توصیه نمی شود. و تنها انواع بام سبز با مقاوم سازی و رعایت اصول ایمنی قابل اجرا خواهد بود.
چه نوع روشنایی برای روف گاردن ها مناسب هست؟
با سلام . مهمترین نکته برای انواع روشنایی روف گاردن ضد آب بودن آنهاست. زیرا به راحتی در معرض باران و رطوبت قرار می گیرند. غیر از این مورد انتخاب نوع نورپردازی، تعداد و شکل نورپردازی آن به طراحی بستگی دارد. با این وجود نورهای ملایم و گسترده کاربرد بیشتری از نورهای متمرکز دارد.
سلام من خیلی اجراهاتون دوست دارم و الان میخوام حتما باهاتون مشاوره داشته باشم تا یه روف گاردن خوب داشته باشیم
با سلام و تشکر از حسن نظر شما. در خصوص مشاوره برای روف گاردن می توانید با شماره های زیر تماس بگیرید.
۰۲۱۸۶۰۹۱۳۹۴
۰۹۱۲۰۹۵۶۵۴۱
آیا امکان وجود دارد که گیاهان بام سبز نسبت به فضا رشد بی رویه داشته باشند؟
با سلام. بله. یکی از اصول انتخاب گیاهان برای روف گاردن استفاده از گونه های با رشد کم و غیر مهاجم است.
با این وجود باید رشد گیاهان در روف گاردن مدیریت شود. به همین دلیل نیاز به هرس منظم شاخه خواهد داشت.
و حتی در صورت رشد بیش از اندازه ممکن است نیاز به تعویض گیاه با گونه مناسب کوچکتر باشد.
سلام ببخشید کارهایی مانند تهیه ، تامین و اجرای روف گاردن دارای گارانتی هم هستند؟
با سلام. معمولا تهیه و تامین و اجرای روف گاردن در صورتیکه بر اساس استانداردهای شرکت انجام شود از نظر سازه ای بین ۲ تا ۵ سال دارای گارانتی است. اما گارانتی گیاهان و مبلمان مصرفی تنها در صورت نظارت و نگهداری شرکت گارانتی خواهند شد.
سلام روز بخیر میخواستم بدونم نحوه مصرف ب در روف گاردن چه مقدار است؟ اب زیادی نیاز داره؟
با سلام.نیاز آبی در روف گاردن وابسته به سازه های آبی و نیاز آبی گیاهان آن است. با این وجود به دلیل قرار گرفتن ایران در منطقه خشک، در طراحی ها سعی می شود تا میزان آب مورد نیاز مدیریت شود.
سلام خسته نباشید برای اجرای روف گاردن ها چقدر باید هزینه کنیم
سلام. وقت بخیر. میزان هزینه طیف گسترده ای دارد که با توجه به متراژ و نوع طراحی متفاوت است.
برای اطلاع از هزینه می توانید از مشاوره تلفنی همکاران اسپینگر راهنمایی بگیرید.
۰۲۱-۸۶۰۹۱۳۹۴ , ۰۹۱۲۰۹۵۶۵۴۱
روف گاردن ها چقدر در کم کردن آلودگی هوا اثر دارند؟
با سلام.
اثر روف گاردن ها برای کم کردن آلودگی هوا شبیه به اثر حیاط یا پارک های کوچک است. روف گاردن به چند روش آلودگی هوا را کاهش می دهد: جذب گرد و غبار و ذرات معلق، افزایش درصد اکسیژن، کاهش در اکسید کربن، تولید فیتونسیدهای آرامش بخش گیاهی و بالابردن رطوبت هوا.
با این وجود اگر یکی از اهداف اصلی طراحی بهبود کیفیت هوا باشد، می توان از ترکیب درختان بلند همیشه سبز و برگ ریز، فواره های آب و بادهای ملایم منطقه ای برای ایجاد فضایی با کیفیت هوایی بالا استفاده کرد.