روف گاردن چمن طبیعی
در طراحی انواع بام سبز و باغ بام انواع گیاهان پوششی به خصوص چمن کاربرد زیادی دارد. استفاده از انواع گیاهان پوششی و چمن در بام بخشی از ساختار گیاهی بام سبز گسترده در نظر گرفته می شود. این سیستم بام سبز از نوع سبک است؛ که کاربری اجتماعی ندارد. و گیاهان پوششی علفی آن می تواند از انواع گیاهان علفی وحشی بومی، گیاهان مقاوم به گرما و خشکی و حتی انواع چمن طبیعی باشد. در حالیکه چمن در باغ بام یا روف گاردن معمولا به عنوان بخشی از طراحی اصلی و با هدف استفاده کاربران از آن استفاده می شود. به همین دلیل باید با ویژگی های روف گاردن چمن طبیعی، زیرسازی و نکات مربوط به آن آشنایی کافی داشته باشیم. در این متن به آشنایی با ساخت روف گاردن چمن طبیعی می پردازیم.
انواع چمن
چمن ها به کلی در دو دسته چمن طبیعی و مصنوعی قرار می گیرند. این دو گروه در نوع کاربری، قیمت، اثرات اکولوژیک و ماندگاری با یکدیگر تفاوت دارند.
چمن طبیعی
منظور از چمن طبیعی پوشش گیاهی زنده از نوع علفی و خانواده چمن ها است. که بر روی بام سبز یا روف گاردن کشت می شوند. این نوع چمن می تواند تنها از یک نوع بذر یا ترکیب چند نوع بذر باشد. که با توجه به هدف پروژه انواع چمن های وحشی و چمن های رایج اصلاح شده در آن قابل استفاده هستند. چمن طبیعی از نظر نوع کشت نیز به دو روش چمن بذری و چمن رول تولید می شود.
چمن های طبیعی دارای مزایای بسیاری هستند. آنها سبک ترین نوع پوشش گیاهی در بام هستند. اثرات زیست محیطی آن ها عبارتند از: جذب گرد و غبار، افزایش رطوبت هوا، جلوگیری از جاری شدن رواناب، جذب نور خورشید، عایق دمایی و صوتی و ایجاد اکوسیستم طبیعی برای حشرات و پرندگان.
چمن مصنوعی
انواع چمن مصنوعی با استفاده از الیاف پلاستیکی ساخته می شوند. این نوع از چمن ها بسیار شبیه به چمن های طبیعی هستند. و بر اساس کاربری در ارتفاع متفاوت، با ضخامت، نوع خواب و مقاومت های متفاوت تولید می شوند. چمن های مصنوعی بیشتر به عنوان پوششی با نمای زیبای چمن و در پروژه هایی که استفاده از چمن طبیعی امکان پذیر نیست استفاده می شود. این محصولات هیچ نوع ویژگی زیست محیطی موثر ندارد. اما علاوه بر زیبایی به عنوان عایق دمایی، صوتی و کف پوش مناسب برای تردد، ورزش یا بازی کودکان به کار می روند. نصب چمن مصنوعی بسیار آسان تر از چمن طبیعی بوده و بر اساس محصول تنها نیاز به شیب بندی و زیرسازی برای زهکش آب دارد.
برای آشنایی بیشتر با انواع چمن می توانید مقاله “مزایا و معایب چمن مصنوعی” را مطالعه نمایید.
انواع چمن طبیعی از نظر کشت
بذر پاشی
ساده ترین روش داشتن روف گاردن چمن طبیعی استفاده از بذر چمن است. در این روش بعد از آماده کردن بستر کشت، بذر چمن در آن پاشیده می شود. تا در فرآیند رشد، نگهداری و هرس، بافت یکدستی از چمن را تولید کنند. این به دلیل نیاز به نگهداری فراوان، زمان زیاد جهت رسیدن به نتیجه نهایی و ضرورت تجربه پرورش و کشت چمن امروزه کمتر مورد استفاده قرار می گیرد.
چمن رول
شکل دیگر اجرای روف گاردن چمن طبیعی استفاده از چمن های پیش رس یا چمن رول است. در این سیستم ابتدا بستر خاکی مناسب بر روی نوعی از مش، گونی یا صفحه ای منعطف و نفوذ پذیر آماده می شود. بذر در این بستر کشت و نگهداری می شود؛ تا به میزان کافی رشد کرده و چمن یکدست و متراکم تولید کند. در انتها با استفاده از ماشین های مخصوص بستر از زیر سطح کشت کف بر می شود. و رول های چمن به شکل صفحه ای شامل خاک، ریشه و برگ آماده می گردد. این رول ها به ظور مستقیم به زمین انتقال پیدا کرده و روی آن کشت می شوند.
در این رو چمن طبیعی در مدت دو تا سه هفته بر روی زمین مستقر شده و شروع به رشد می کند. و علاوه بر سرعت عمل در نصب، بافت یکدست و مقاوم تری بوجود می آورد. استفاده از این روش مناسب ترین راه برای ساختن روف گاردن چمن طبیعی است.
ساخت روف گاردن چمن طبیعی
برای اینکه در بخشی از روف گاردن از چمن طبیعی استفاده کنیم باید شرایط مناسب برای آن را فراهم کنیم. این نکات کمک می کند تا چمن در کنار سایر گیاهان رشد خوب و ماندگاری مناسبی داشته باشد.
شیب بندی
معمولا شیب بندی علاوه بر سطح اصلی بام، برای باکس های کشت هم در نظر گرفته می شوند. برای کاشت چمن باید بستر حتما شیب یک درصد جهت حرکت آب اضافی زهکش را داشته باشد. آب ماندگی در بستر چمن آسیب زیادی به ریشه ها می رساند. و در صورت انتخاب سطحی از روف گاردن برای چمن کاری حتما باید شیب بندی در آن رعایت شود.
ایزولاسیون
ممکن است تصور شود گیاهان ریشه کوتاه مانند چمن به سطح بام آسیب نمی رسانند. و تنها ایزولاسیون پایه بام برای عایق کردن آن کافی است. در حالیکه گیاهان چمنی به راحتی در شرایط خشکی می توانند تا ۵۰ سانتیمتر ریشه دوانی داشته باشند. و در صورتیکه از ایزولاسیون ممبران ضد ریشه در آن استفاده نشود؛ در طولانی مدت به کف بام آسیب می رسانند. بنابراین در روف گاردن چمن طبیعی نیز مانند بستر سایر گیاهان حتما باید از عایق ضد ریشه استفاده نمود.
بستر سازی و زهکشی
یکی دیگر از ملزومات اساسی در ساخت صحیح روف گاردن چمن طبیعی بستر سازی اصولی آن است. منظور از بستر سازی این است که بعد از شیب بندی و عایق کردن، نیاز به لایه های ژئوتکستایل، زهکش و فیلتر خاک است. این بستر کمک می کند تا آب به خوبی در کف جریان پیدا کند؛ و آب ماندگی در بستر چمن اتفاق نیافتد. در صورت نبود این بستر سازی علاوه بر آب ماندگی، حرکت بر روی چمن و رشد ریشه ها به راحتی می تواند به کف بام و عایق سازی آسیب برساند.
خاکریزی
چمن مانند سایر گیاهان علفی در خاک با عمق ۵۰ سانتیمتر بهترین شرایط رشد را خواهد داشت. با این وجود از آنجا که به عنوان پوشش گیاهی سبک به کار می رود؛ بهتر است حداقل عمق خاک ۳۰ سانتیمتر برای آن در نظر گرفته شود. در فرآیند خاکریزی برای چمن بهتر است ابتدا روی زهکش با لیکا پوشانده شود. و بعد از آن خاکریزی انجام شود. در روف گاردن چمن طبیعی نیز باید حتما از خاک مخصوص روف گاردن استفاده کرد. و آبیاری و غلتک زدن جهت نشست خاک و یکدست شدن سطح آن انجام گیرد.
کاشت و نگهداری
کاشت چمن های رول به راحتی توسط باغبان های با تجربه انجام می شود. اما نگهداری چمن در روف گاردن از کاشت آن مهمتر است. نگهداری چمن به خصوص در زمان استقرار اولیه اهمیت زیادی دارد. آبیاری کافی و مناسب، چمن زنی، وجین علف های هرز و بازکاشت بخش های تنک شده برای داشتن چمن یکدست و زیبا ضروری است.
برخی پروژه های اجرا شده
آدرس: تهران – نیاوران
تاریخ اجرای پروژه: ۱۳۹۳
معمار: مهندس عضدی فر
مساحت پروژه: ۱۸۰ متر مربع
آدرس: قم
تاریخ اجرای پروژه: ۱۳۹۱
نوع پروژه: مسکونی
مساحت پروژه: ۱۶۰ متر مربع
روف گاردن محوطه جنوبی ایرانمال
آدرس: تهران
تاریخ اجرای پروژه: 1397
نوع پروژه: تجاری - تفریحی
مساحت پروژه: 2000 متر مربع
