طراحی و اجرای روف گاردن در تهران
استفاده از روف گاردن در شهرهای بزرگی مانند تهران، اصفهان، شیراز، مشهد و تبریز اهمیت زیادی پیدا کرده است. قوانین و مجوزهای مربوط به طراحی و اجرای روف گاردن هنوز محدود هستند. و غیر از کتابچه سازمان برنامه و بودجه کشور، بقیه نکات در شهرداری های مراکز استان تصویب می شوند. علاوه بر آن به دلیل تفاوت های اقلیمی در شهرهای مختلف نیاز به آشنایی با شرایط و نیاز های منطقه است. تهران به عنوان پایتخت بیشترین تعداد روف گاردن را دارد. و ساخت بام سبز و باغ بام به عنوان یکی از ضروریات ساختمان های با کیفیت و لوکس آن شناخته می شود. در این مقاله طراحی و اجرای روف گاردن در تهران مورد بررسی قرار گرفته است.
اهمیت روف گاردن
روف گاردن اهیمت زیادی از نظر اثرات زیست محیطی، بالا بردن کیفیت ساخت و ساز و افزایش ارزش افزوده دارد. در واقع ساخت روف گاردن یکی از بهترین راه حل ها برای جبران طبیعت از بین رفته شهری است. که مزایای آن در مقاله های «بام سبز و کاهش مصرف انرژی» و «مزایا و معایب روف گاردن» معرفی شده اند. اما اهمیت روف گاردن علاوه بر اثر زیست محیطی، بهبود کیفیت زندگی شهری است.
سرانه فضای سبز در شهرهای بزرگ بسیار کم است. به همین دلیل مردم برای استفاده از طبیعت باید از پارک ها استفاده کنند. و یا به خارج از شهرها بروند. روف گاردن می تواند سطح بزرگی برای ایجاد فضای سبز کاربردی فراهم کند. که به راحتی در دسترس همه ساکنین قرار می گیرد. و شرایط مناسب برای ارتباط مستقیم و نزدیک با طبیعت را ایجاد می کند. به همین دلیل اهمیت روف گاردن علاوه بر مزایای زیست محیطی و اقتصادی شامل مسائل اجتماعی و سلامت نیز می شود.
روف گاردن در تهران
فضای سبز در روی بام شامل دو دسته بام سبز (Green roof) و باغ بام (Roof Garden) است. در پروژه های ساختمانی تهران معمولا بام سبز در مراکز تجاری و اداری مانند باغ کتاب تهران استفاده می شود. که هدف آن پوشاندن سطح بسیار بزرگی از بام با گیاهان طبیعی است. در حالیکه طراحی و اجرای روف گاردن برای ساختمان های مسکونی و محیط های محدود تجاری استفاده می شود.
هدف از طراحی و اجرای روف گاردن در واقع ساخت فضای سبز موثر و متراکم است. که به دلیل سطح کم بام سعی می شود تا حجم گیاهی آن بیشتر باشد. از دیگر ویژگی های روف گاردن در تهران اضافه کردن کاربریهای مورد نیاز ساکنین است. این کاربریها می توانند فضا نشیمن هوای آزاد، زمین ورزش، زمین بازی کودک و حتی باغجه سبزیجات باشد. با توجه با سابقه روف گاردن در تهران، طراحی و اجرای آن بیشتر هدف کاربردی دارد. و تنها به عنوان فضای سبز لوکس و زیبا در نظر گرفته نمی شود.
قوانین و مقررات روف گاردن در تهران
همانطور که توضیح داده شد؛ قوانین و مقررات ساخت روف گاردن در تهران مربوط به کتابچه سازمان برنامه بودجه کشور در سال ۱۳۹۸ است. با این وجود شهرداری تهران شرایط تشویقی برای طراحی و اجرای روف گاردن در نظر گرفته است. به طور مثال ساختمان هایی که در زمان اخذ پروانه و تایید نقشه ها، روف گاردن را نیز اضافه کنند؛ میزان تراکم ساخت و ساز بیشتری دریافت می کنند. و بعد از ساخت و اجرای صحیح، عناوین تشویقی در پرداخت مالیات خواهند داشت. که با توجه به مصوبات هر سال متفاوت می تواند باشد.
علاوه بر آن شهرداری تهران از ساخت هر نوع فضای سبز در آپارتمان ها حمایت می کند. همانطورکه ممنوعیت قطع درختان و جریمه های مربوط به آن نیز قرار داده شده است. از آنجا که دستورالعمل های مربوط به روف گاردن در حال بهبود و توسعه است؛ بهتر است قوانین به روز شده آن همزمان با اخذ پروانه مطالعه شود. تا بتوان بهترین از طرح های تشویقی شهرداری تهران به بهترین شکل استفاده کرد.
برای آشنایی بیشتر با قوانین روف گاردن می توانید مقاله “قوانین ساخت بام سبز” را مطالعه نمایید.
ارزش افزوده روف گاردن
یکی از مسائل مهم طراحی و اجرای روف گاردن در تهران هزینه های آن است. روف گاردن در اجرای اصولی و صحیح نیاز به سرمایه گذاری دارد. هزینه آن با توجه به هزینه های ساخت سازه در مترمربع، در حدود متوسط تا زیاد است. در واقع تنها به دلیل استفاده از گیاهان، قیمت ساخت روف گاردن خیلی کمتر از ساختمان سازی نخواهد بود. بخش زیادی از هزینه های روف گاردن مربوط به متریال و اجرای تخصصی است. که برای ایزولاسیون، کف سازی، مبلمان، زهکشی و تاسیسات روف گاردن استفاده می شود.
علاوه بر آن گیاهان، خاک و آبیاری در روف گاردن نیز تخصصی است. چون باید خاک های ترکیبی سبک به همراه گیاهان سالم و قوی استفاده شود. بنابراین هزینه آن برابر با هزینه کشت گیاه در سطح زمین مانند حیاط و پارک نخواهد بود.
با این وجود روف گاردن ارزش افزوده زیادی در کوتاه مدت و بلند مدت دارد. با معرفی کردن این ارزش افزوده طراحی و اجرای روف گاردن در تهران می تواند بسیار زیاد شود. مهمترین ارزش افزوده کوتاه مدت روف گاردن، بالارفتن قیمت آپارتمان های دارای روف گاردن است. به خصوص که در مناطق ۱ و ۲ تهران یکی از مشاعات مهم در فروش ساختمان محسوب می شود. ارزش افزوده بلند مدت ساختمان باعث کاهش افت قیمت سازه، تقویت ایزولاسیون، افزایش عمر بام و کاهش مشخص مصرف انرژی می شود. که در دوران مصرف هزینه کلی ساختمان را کاهش می دهد.
در دسترس بودن متخصص و متریال
برای ساخت روف گاردن وجود قوانین، متریال و متخصصان ساخت روف گاردن الزامی است. با طراحی و اجرای روف گاردن در تهران بیشترین میزان دسترسی به متریال و متخصص را می توانیم داشته باشم. تهران به عنوان پایتخت کشور نمایندگی و فروشگاه های اکثر برندهای مطرح محصولات ساختمانی را دارد. ضمن آنکه مرکز توزیع اصلی محصولات وارداتی نیز هست. در کنار آن مهمترین و پیشروترین معماران و طراحان منظر در تهران مشغول به کارند. در نتیجه بازار شرایط مناسبی برای اجرای روف گاردن را دارد.
به طور مثال بسیار از محصولات تخصصی مانند عایق ضد ریشه بام در شهرستان موجود نیست. و این محصولات باید از تهران ارسال شوند. که شامل هزینه باربری خواهد شد. یا تعداد متخصصین اجرای روف گاردن در شهرستان بسیار کمتر از تهران است. به همین دلیل هزینه نهایی پروژه شامل حمل و نقل، هزینه سفر و نظارت از راه دور می گردد؛ و همه این موارد می تواند هزینه زیادی را ایجاد کند.
ویژگی های روف گاردن تهران
شرایط اقلیمی
برای طراحی و اجرای روف گاردن در تهران باید به اقلیم توجه زیادی داشت. عناصر آب و هوایی موثر بر روف گاردن شامل میزان تابش آفتاب، دما، وزش باد، میزان بارش های فصلی است. به طور کلی تهران در منطقه معتدل سرد کوهستانی قرار دارد. تفاوت دمایی آن در زمستان و تابستان بالاست. دارای چهار فصل کامل است. و از نظر دمایی تابستان بسیار گرم و زمستان بسیار سرد دارد. به همین دلیل متریال و گیاهان روف گاردن تنش دمایی بالایی را تحمل می کنند. و باید به آفتاب شدید و یخبندان مقاوم باشند.
بارندگی در تهران بسته به مناطق مختلف متفاوت است. میزان بارش در شمال تهران با آب و هوای کوهستانی بیشتر و در جنوب با آب و هوای دشتی بسیار کمتر است. ضمن آنکه در شمال تهران معمولا بارندگی سیل آسا و برف بیشتر اتفاق می افتد. میزان دبی آب بارش به صورت منطقه ای باید بررسی شود. و همانطور که طراحی در شمال تهران مقاوم به یخبندان است؛ در جنوب باید به تابش شدید و طولانی مدت تابستان مقاوم باشد. علاوه بر آن شدت باد و نوع باد نیز در بخش های مختلف باید بررسی شود. در مناطق جنوبی بادهای شور و شنی می توانند آسیب زیادی به گیاهان وارد کنند. بادهای زمستانی سرد از سمت کوه در شمال تهران باعث افزایش یخبندان می شوند.
در طراحی و اجرای روف گاردن تهران، اساس کار بر پایه طراحی در منطقه کوهستانی معتدل است. اما پس از آن در نظر گرفتن خرده اقلیم منطقه ساخت نیز اهمیت بسیاری دارد. تفاوت اقلیم در محدوده شمالی تهران با جنوب بسیار زیاد است. خرد اقلیم آنها را می توان نزدیک به تفاوت آبی هوایی بین جاده هزار و جاده قم در نظر گرفت. بنابراین برنامه ریزی برای روف گاردن در تهران نیاز به تخصص و تجربه کافی خواهد داشت.
متریال های روف گاردن
انواع متریال مورد استفاده برای ساخت روف گاردن در تهران متفاوت است. بعضی از این متریال ها مختص روف گاردن هستند. مانند انواع عایق های رطوبتی ضد ریشه، فیلتر خاک و زهکش. اگرچه بیشتر متریال های دیگر به صورت عمومی هستند. به عنوان مثال تمامی دیوارپوش ها، کف پوش ها، چوب ها و تاسیسات مناسب فضای باز در روف گاردن می تواند به کار رود. در واقع هر نوع متریال و مصالح مناسب فضای باز می تواند در طراحی قرار داده شود. و طیف زیادی از مواد مانند چوب، سنگ، بتن، شیشه، سرامیک، سفال و … را در بر بگیرد.
در مورد متریال های روف گاردن باید به اقلیم تهران نیز توجه کرد. مواد انتخابی مناسب برای آب و هوا خشک و تنش های دمایی محیط باشند. علاوه بر آن یکی از نکات مهم در تهران، وجود باران های اسیدی است. که به شکل منطقه به خصوص در مرکز تهران می تواند آسیب زیادی وارد کند.
به طور کلی می توان گفت انتخاب متریال روف گاردن در تهران دارای دو اصل اساسی است. محصولاتی که تخصصی برای روف گاردن استفاده شده اند، نمی توانند با هیچ یک از مصالح عادی جابجا شوند. و در مورد آنها باید از محصول تخصصی روف گاردن به کار برد. محصولات عمومی با توجه به طراحی قابل استفاده هستند. اما باید بر اساس شرایط اقلیمی تهران و مناسب فضای باز انتخاب شوند.
برای آشنایی بیشتر با ساخت تخصصی ایزولاسیون روف گاردن می توانید صفحه “محصولات – اسپینگر” را مطالعه نمایید.
طراحی روف گاردن در تهران
برای طراحی روف گاردن در تهران بهترین راه مراجعه به شرکت های متخصص طراحی و اجرای روف گاردن است. این شرکت ها در غالب گروه های تخصصی منظر، شرکت های فضای سبز و دفاتر معماری وجود دارند. تیم های متخصص عموما ترکیبی از مهندسین منظر، فضای سبز، معماری، عمران و تاسیسات هستند. که به صورت گروهی تمامی ابعاد روف گاردن را بررسی می کنند. و طرح نهایی علاوه بر زیبایی از نظر فنی و اصولی نیز دقیق خواهد بود. جنبه های مهمی که در طراحی روف گاردن باید به آن توجه شود، عبارتست از:
- بررسی مقاومت ساختمان و محاسبه بار سازه
- شیب بندی، ایزولاسیون و زهکش
- پلان معماری روف گاردن
- طراحی کاشت روف گاردن
- تاسیسات الکتریکال و مکانیکال
با این وجود در سطح محدود و با مشورت و نظارت یک متخصص می توان از طریق چیدمان روف گاردنی کوچک طراحی و اجرا کرد.
اجرای روف گاردن در تهران
ساخت روف گاردن نیز با توجه به متراژ، طراحی و نوع روف گاردن متفاوت است. مهمترین نکته ها در ساخت روف گاردن حفظ امنیت سازه و اجرای درست. در واقع ناظر اجرایی باید به محل بارگذاری ها، تقویت سازه، ایزولاسیون درست و استفاده از متریال سبک و مقاوم دقت زیادی داشته باشد. و در مرحله بعد خاکریزی و کشت گیاه نیز به صورت تخصصی انجام شود.
روف گاردن های ثابت با سطوح بزرگ نیاز به تخصص بیشتری در اجرا دارند. و روف گاردن های کوچک و متحرک حتی می توانند توسط تولیدکنندگان محصولات آنها نیز اجرا شوند. هرچند که بر اساس پروژه های طراحی و اجرای روف گاردن در تهران می توان گفت؛ روف گاردنهای ثابت که توسط شرکت های تخصصی طراحی و اجرا شده اند. به هدف اصلی ساخت روف گاردن نزدیک تر هستند. ضمن آنکه کاربری و طول عمر بالاتری نیز دارند.
برای آشنایی بیشتر با ساخت روف گاردن می توانید مقاله “نکات پایه در ساخت روف گاردن” را مطالعه نمایید.
برخی پروژه های اجرا شده
آدرس: تهران – نیاوران
تاریخ اجرای پروژه: ۱۳۹۳
معمار: مهندس عضدی فر
مساحت پروژه: ۱۸۰ متر مربع
آدرس: قم
تاریخ اجرای پروژه: ۱۳۹۱
نوع پروژه: مسکونی
مساحت پروژه: ۱۶۰ متر مربع
روف گاردن محوطه جنوبی ایرانمال
آدرس: تهران
تاریخ اجرای پروژه: 1397
نوع پروژه: تجاری - تفریحی
مساحت پروژه: 2000 متر مربع
