لایه های روف گاردن
یکی از بخش های ثابت در تمامی انواع روف گاردن و بام سبز استفاده از لایه های روف گاردن است. این سیستم لایه بندی برای ایزولاسیون بام، محافظت آن از آسیب ریشه و ایجاد زهکشی مناسب اجرا می شود. کارشناسان اسپینگر ( Espinger ) در این مطلب سعی خواهند کرد تا شما خوانندگان با متعارف ترین و مرسوم ترین نوع و روش لایه بندی روف گاردن آشنا شده و بصورت مختصر با ویژگی ها و عملکرد هر لایه آشنا شوید. ولی در ادامه شما با لایه های روف گاردن آشنا خواهید شد.
آیا استفاده از لایه های روف گاردن ضروری است؟
لایه های روف گاردن وجه مشترک در اجرای تمامی روف گاردنهاست. استفاده از این سیستم در روف گاردن ضروری است. که کیفیت یک روف گاردن یا بام سبز کاملا وابسته به کیفیت و نحوه اجرای آن است. با این وجود در پروژه ها و شرایط خاص، با توجه به نیاز پروژه، ویژگی های اقلیمی و فنی، احتمال تغییر ساختار لایه بندی وجود دارد.
برای آشنایی با روف گاردن می توانید مقاله “روف گاردن چیست” را بخوانید.
لایه های روف گاردن چه هستند؟
انواع لایه های روف گاردن که اصولا برای زهکشی و عایق بندی استفاده می شوند؛ عباتند از: عایق رطوبتی، لایه ممبران ضد ریشه، لایه ژئوتکستایل محافظ، زهکش و لایه فیلتر خاک. که این لایه های با توجه به نوع پروژه و نوع گیاهان با ترکیب ها و ضخامت های مختلف مورد استفاده قرار می گیرند.
-
عایق رطوبتی
اولین لایه ای که در تمامی بامها و همچنین روف گاردنها اجرا می شود، عایق رطوبتی است. وظیفه عایق رطوبتی فارغ از اینکه از چه جنس و متریالی باشد، ایجاد سد در برابر نفوذ آب به ساختمان و هدایت به سمت سیستم تخلیه می باشد. همه کسانی که به نوعی با صنعت ساختمان و فعالیت های عمرانی درگیر هستند با عملکرد و انواع مختلفی از عایق های رطوبتی آشنا هستند. مرسوم ترین انواع عایق های رطوبتی که در ایران مورد استفاده قرار می گیرند عبارتند از قیر گونی ، عایق ایزوگام و عایقهای رطوبتی جدید تر مانند اپوکسی، پلی یورتان، پلی یوریا، عایقهای پایه سیمانی و … در آینده و در مطالب بعدی سعی خواهیم نمود شما را با ویژگی ها و نیز نحوه اجرای هر کدام از آنها آشنا نماییم.
-
لایه ضد ریشه
بعد از عایق رطوبتی نوبت به لایه ضد ریشه به عنوان دومین لایه در لایه های روف گاردن می رسد. لایه ضد ریشه یا لایه ROOT BARRIER لایه ای است که وظیفه حفاظت از سازه ساختمان را در برابر فشارها و اثرات تخریبی احتمالی ریشه به عهده دارد. اهمیت وجودی این لایه با توجه به نوع کاشت روف گاردن می تواند متغیر باشد. در روف گاردنه ایی که کاشت در آنها صرفا به گلهای فصلی محدود می شود نیاز چندانی به این لایه وجود ندارد ولی در صورتی که در روف گاردن درخت و درختچه کاشته شده باشد، این لایه حتما باید اجرا شود. نکته مهمی که در انتخاب لایه ضد ریشه وجود دارد، توجه به دارا بودن استاندارد ضد ریشه بودن در این لایه می باشد.
لایه های ضد ریشه بیشتر از جنس پلیمرهای مانند پلی پروپیلن یا پلی اولفین و … بوده و به صورت ورقهای نرم یا خشک تولید شده و در دسترس هستند. در ایران لایه های ضد ریشه بیشتر از نوع ورقهای نرم پلی اولفین بوده که بصورت رولهایی با عرض های مختلف تولید می شوند.
نمونه لایه ضد ریشه (خشک)
نمونه لایه ضد ریشه (نرم)
-
لایه ژئوتکستایل محافظ
سومین لایه در لایه های روف گاردن ،ژئوتکستایل محافظ است. این لایه وظیفه محافظت از لایه ضد ریشه را در برابر نیروی پانچ ناشی از لایه زهکش به عهده دارد. با توجه به اینکه بار خاک و گیاهان بصورت کامل بر روی لایه زهکش وارد می شود و از آنجایی که شکل لایه زهکش به گونه ای است که این فشار را به صورت نقطه ای به لایه ضد ریشه وارد می کند، لذا به لایه ژئوتکستایل جهت محافظت از لایه ضد ریشه در برابر آسیب و سوراخ شدن نیاز می باشد.
برای محافظت از لایه ضد ریشه در برابر فشار پانچ ذکر شده، از لایه ژئوتکستایل نبافته یا نمدی ( non woven geotextile fabric ) با وزنی بین ۳۰۰ تا ۵۰۰ گرم بر متر مربع و از جنس پلی پروپیلن و یا پلی استر استفاده می شود. برای انتخاب لایه ژئوتکستایل محافظ مناسب، باید به نکاتی مانند میزان مقاومت پانچ مناسب، مقاومت نسبت به پارگی، مقاومت در برابر پوسیدگی و … دقت نمود.
لایه محافظ
لایه محافظ
-
زهکش
همانطور که از اسم این لایه پیداست وظیفه زهکشی و هدایت جریان آبهای اضافی در روف گاردن را به عهده دارد. زهکش ها لایه پلیمری هستند که معمولا از جنس پلی پروپیلن و در شکلها و ابعاد گوناگون ساخته می شوند. برخی از زهکشهای مورد استفاده در روف گاردن، به گونه ای طراحی می شوند که علاوه بر هدایت جریان آب اضافی موجود در گلدانها، امکان ذخیره و انبارش آب را نیز داشته باشند تا به این ترتیب خاک گلدانها مدت زمان بیشتری مرطوب بماند و نیاز به آبیاری کاهش پیدا کند. برای انتخاب زهکش مناسب در یک روف گاردن باید به نکاتی مانند عمق کاشت گلدانها، میزان بارندگی و حجم آبی که وارد گلدانها می شود،نیاز آبی گیاهان،ابعاد و اندازه های زهکش، مقاومت فشاری زهکش، سرعت تخلیه آب و میزان انبارش آب توجه نمود.
-
فیلتر
آخرین لایه ای که در لایه های روف گاردن نصب می شود لایه فیلتر است. وظیفه این لایه جدا سازی و تفکیک ذرات خاک و آب می باشد به گونه ای که مانع حرکت و تخلیه آب با سرعت مناسب نشده و در عین حال از ورود ذرات خاک و … به سیستم زهکشی و تخلیه آب ساختمان جلوگیری نماید.
فیلتر مهمترین لایه در اجرای هر روف گاردن بوده و اهمیت آن تا جایی است که اگر لایه فیلتر به هر دلیلی آسیب دیده و یا درست انتخاب و اجرا نشود، کل سیستم روف گاردن با مشکل روبرو می شود.لایه فیلتر از جنس ژئوتکستایل نبافته ( non woven geotextile fabric ) بوده و که باید به صورت ( needle punch ) و ( calendar ) شده تولید شده باشد.
در انتخاب فیلتر مهمترین مواردی که باید به آنها دقت نمود، میزان گذردهی آب یا ( flow rate ) و همچنین قطر سوراخها و منافذ موجود در فیلتر می باشد .در اینجا لازم است به این نکته نیز اشاره کنیم که تفاوت عمده ای که لایه فیلتر نسبت به لایه محافظ ژئوتکستایل دارد علاوه بر موارد و مشخصات فنی ذکر شده، وزن این لایه نسبت به ژئوتکستایل محافظ می باشد. لایه فیلتر معمولا از ژئوتکستایلی به وزن تقریبی ۱۰۰ تا ۱۵۰ گرم بر متر مربع تهیه می شود حال آنکه ژئوتکستایل محافظ مطابق آنچه در بالا نیز ذکر شد وزنی بین ۳۰۰ تا ۵۰۰ گرم بر متر مربع دارد.
لایه فیلتر
لایه فیلتر
لایه فیلتر
برخی پروژه های اجرا شده
آدرس: تهران – نیاوران
تاریخ اجرای پروژه: ۱۳۹۳
معمار: مهندس عضدی فر
مساحت پروژه: ۱۸۰ متر مربع
آدرس: قم
تاریخ اجرای پروژه: ۱۳۹۱
نوع پروژه: مسکونی
مساحت پروژه: ۱۶۰ متر مربع
روف گاردن محوطه جنوبی ایرانمال
آدرس: تهران
تاریخ اجرای پروژه: 1397
نوع پروژه: تجاری - تفریحی
مساحت پروژه: 2000 متر مربع
