چرا در روف گاردن به بادشکن نیاز داریم؟

بهینه سازی شرایط محیطی در موفقیت پروژه های روف گاردن بسیار موثر است. ویژگی های اقلیمی منطقه مانند تابش آفتاب، بارش های فصلی، تغییرات دمایی و بادها اثر بسیار زیادی بر طراحی خواهند داشت. برای ایجاد فضایی مناسب جهت استفاده انسان و رشد و پرورش گیاهان باید عوامل نامطلوب اقلیمی تا حد امکان مدیریت شوند. عوامل اقلیمی می توانند در نوع طراحی محدودیت ایجاد کرده یا بعضی المان ها را به طرح تحمیل کنند. یکی از این عوامل بسیار مهم در طراحی و ساخت روف گاردن ،بادهای رایج در منطقه هستند؛ که برای مقابله با آنها از بادشکن استفاده می شود. در این مطلب اسپینگر ( espinger ) به معرفی و بررسی مزایا و معایب انواع بادشکن پرداخته و شما را با ابن مفهوم آشنا خواهد نمود.

بادشکن چیست؟

در واقع بادشکن روشی مکانیکی یا بیومکانیکی برای مدیریت آسیب های ناشی از باد است. با استفاده از بادشکن سرعت باد کنترل شده، شدت آن کاهش یافته و یا از مسیر اصلی خود منحرف می شود. و با این روش باغها، اراضی و منازل در برابر بادهای شدید،شور یا شنی محافظت می گردند.استفاده اولیه از بادشکن ها برای محافظت از اراضی و باغها در برابر بادهای شدید، دارای غبار، شور، بسیار گرم یا سرد است که آسیب زیادی به کشاورزی وارد کرده و سبب فرسایش شدید خاک می شدند. علاوه بر آن در مناطق بیابانی برای محافظت خانه ها از بادهای شنی نیز بادشکن ساخته می شد.

گسترش بیابان زایی در قرن بیستم کاربرد دیگری برای بادشکن بوجود آورد. بر اساس این کاربرد بادشکن یک روش بیومکانیکی حفاظت خاک در برابر فرسایش بادی است. در این روش موانعی در مقابل باد قرار داده می شود تا سرعت باد را قبل از رسیدن به سرعت آستانه بگیرد. بادشکن به دو صورت وجود دارد. بادشکن زنده مانند کاشت درختان، درختچه ها و بوته ها، و غیر زنده مانند استفاده از چپر، حصیر، نی یا تنه درختان. این تعریف در کتاب آبخیزداری و حفاظت خاک از اباذر اسمعلی و خدایار عبداللهی ذکر شده است.

بادشکن در فضای سبز

علاوه بر استفاده های کشاورزی و زیست محیطی ذکر شده، یکی از کاربردهای مهم بادشکن، در فضای سبز است. ایجاد زون آسایش در فضای سبز نیاز به کنترل مناسب جریان هوا دارد. به این معنی که ضمن جلوگیری از ورود بادهای شدید، جریان ملایم هوا در محیط وجود داشته باشد. علاوه بر آن در مناطق بادخیز که بیشتر گیاهان مقاوم به باد رشد می کنند، فضای امن پشت بادشکن شرایط کشت انواع زیادی از گیاهان غیر مقاوم را فراهم می کند. به همین دلیل مدیریت جریان هوا با کنترل باد اهمیت زیادی در طراحی فضای سبز خواهد داشت.

این اهمیت در خصوص روف گاردن بیشتر نیز خواهد بود. شدت جریان هوا در ارتفاع بیشتر از سطح زمین است. در نتیجه حتی در محیط های بدون باد شدید نیز سرعت بادهای رایج منطقه در ارتفاع زیاد خواهند بود. تقریبا همه روف گاردن ها نیاز به بادگیر کوتاه یا بلند دارند؛ و در غیر این صورت، گیاهان مقاوم به باد در جهت بادهای غالب کشت می شوند.

بادشکن در روف گاردن، گیاهان مقاوم به باد، بام باغ — استفاده از فلاورباکس و گیاهان هرس شده برای ایجاد زون آسایش

کاربرد بادشکن در روف گاردن چیست؟

یکی از نکات مهم در مطالعات اولیه روف گاردن، شناخت بادهای غالب منطقه، نوع، سرعت، مدت زمان وزش باد و فصل وزش آنهاست. حتی گاهی بادهای روزانه نیز در طراحی روف گاردن لحاظ می شوند، مانند بادهای روزانه ساحل به دریا. بادهای شدید، گرم یا سرد و بادهای دارای غبار و شور از موارد نامطلوب هستند. این بادها کیفیت فضای روف گاردن را برای حضور انسان کم می کنند. ضمن آنکه می توانند به بسیاری از گیاهان آسیب برسانند.

بادشکن ها با انحراف مسیر باد به سمت بالا و اطراف، مانع نفوذ آن به محدوده امن پشت خود می شوند؛ و یا از شدت نفوذ، میزان غبار و شوری آن کم می کنند. میزان جلوگیری از نفوذ باد، انحراف و ایجاد فضای امن به نوع و ارتفاع دیواره بستگی دارد. فضای امن پشت بادشکن معمولا مضربی از ارتفاع آن در نظر گرفته می شود. در برخی منابع طول این فضای امن را ۱۰ تا ۲۰ برابر ارتفاع بادشکن (با توجه به نوع آن) در نظر می گیرند. با این وجود انتخاب نوع بادشکن به نوع، شدت، مدت، فصل وزش باد، نوع طراحی، کاربری و بودجه مورد نظر بستگی دارد.

برای مطالعه بیشتر درباره ساخت روف گاردن می توانید مقاله ” نکات پایه در ساخت روف گاردن “ را مطالعه نمایید.

منطقه امن بادشکن — منطقه امن ایجاد شده در پشت بادشکن به نسبت ارتفاع آن

انواع بادشکن

بادشکن زنده

بادشکن زنده با بوته ها یا درختچه های مقاوم به باد ایجاد می شود. در این روش یک ردیف از گیاه مورد نظر در ضلع رو به باد کشت می شود. بلندی این گیاهان بین ۱٫۵ الی ۲ متر می تواند باشد. در ارتفاع ۱٫۵ متر فضای امن در حالت نشسته به صورت کامل وجود دارد. و در ارتفاع ۲ متر فضای امن بادشکن در حالت ایستاده هم ایجاد می شود.

بام سبز یا باغ بام ؟

مطالعه این مقاله

علاوه بر ارتفاع، مساحت روف گاردن نیز در انتخاب بادشکن موثر خواهد بود. در روف گاردن های وسیع، یک ردیف گیاهی به ارتفاع ۲ متر تمام سطح روف را پوشش نمی دهد. زیرا باد بعد از انحراف از مسیر اولیه خود دوباره به سطح قبل باز می گردد. از آنجاکه ارتفاع بادشکن زنده بیش از ۲ متر در بام از نظر ایمنی مناسب نیست، می توان آن را به صورت چند ردیف ایجاد کرد، که هر ردیف محافظت از فضای پشت خود را بر عهده خواهد داشت.

چه گیاهانی مناسب بادشکن روف گاردن هستند؟

گیاهان مناسب بادشکن از دسته گیاهان مقاوم به باد انتخاب می شوند. این گروه دارای سیستم ریشه بندی قوی و گسترده هستند. ریشه بندی گسترده گیاه را درخاک تثبیت کرده و مانع از باد افتادگی می شود. علاوه بر آن انعطاف پذیری این دسته مانع از شکستن آنها در فشار شدید باد می گردد. برگ های این دسته از گیاهان معمولا دارای سطح زبر بوده یا ضخیم هستند. بیشتر گیاهان مقاوم به باد، به خشکی خاک و هوا، گرما، سرما، شن و شوری نیز مقاوم اند.

شاخه بندی گیاهان مقاوم به باد به صورت منشعب است که باعث کند کردن سرعت و انحراف مسیر وزش باد می شود. هر دو دسته گیاهان همیشه سبز و برگ ریز می توانند به عنوان بادشکن استفاده شوند. اگرچه انواع همیشه سبز به دلیل داشتن برگ در تمام طول سال، بیشتر از وزش باد جلوگیری خواهند کرد. بعضی از انواع گیاهان مناسب عبارتند از: انواع سرو، بامبو، زیتون، خرزهره، سنجد زینتی، طاووسی، زالزالک و توری

بادشکن زنده، بادشکن در روف گاردن — کاربرد پوشش گیاهی یکدست و متراکم به عنوان بادشکن زنده در روف گاردن

باد شکن غیر زنده

بادشکن غیر زنده از دیوارهای کامل یا مشبک ساخته می شود. این دیواره می تواند از بتن، آجر، فلز، چوب، شیشه، تور یا پارچه باشند. انتخاب نوع متریال و کامل یا مشبک بودن بادشکن نیز به بادهای غالب بستگی دارد. در بسیاری موارد جان پناه بام در روف گاردن، کار باد شکن را نیز انجام می دهد. اما در مناطقی با بادهای شدید، ارتفاع و مقاومت بادشکن باید بیشتر باشد.

دیوارهایی که ارتفاع بیشتری دارند، در بسیاری موارد به صورت مشبک طراحی می شوند. این فاصله های خالی، فشار ناشی از باد که به دیوار وارد می شود را،کم می کنند. علاوه بر آن جریان ملایمی از هوا را از خود عبور می دهد. دیوارهای مشبک عموما با فلز یا چوب ساخته می شوند. این نوع از سازه می تواند دید نسبی به اطراف را نیز حفظ کند. در کنار این موارد دیوارهای مشبک وزن کمتری بر روی بام خواهند داشت و از نظر سازه ای مناسب تر هستند.

بام سبز، بادشکن غیر زنده — استفاده از جان پناه شیشه ای به عنوان بادشکن غیر زنده برای گیاهان پوششی

در برخی موارد دیوار بادشکن می تواند ترکیبی از انواع زنده و غیر زنده باشد. در این نوع بادشکن معمولا از دیواره مشبک فلزی یا چوبی به عنوان پایه استفاده می شود. سپس انواع مقاوم گیاهان بالارونده یا هدایت شونده روی آن را پوشش می دهند، تا میزان نفوذ پذیری باد را به سطح مطلوب برسانند.

بادشکن، روف گاردن — استفاده از ترکیب دیوار مشبک و گیاهان رونده برای ایجاد بادشکن

مزایای بادشکن

کاهش فرسایش خاک
کاهش خسارات مکانیکی ناشی از باد
تغییر در میکروکلیمای محیطی (بهبود فضا از نظر رطوبت و دما)
افزایش سطح سبز ( در بادشکن های زنده)
ایجاد زون آسایش برای کاربران
امکان کاشت گیاهان حساس

معایب بادشکن

سایه اندازی بر روی گیاهان و کاهش دریافت نور خورشید
محدود کردن دید و منظر دور
افزایش بار روی سازه سقف

مطالب زیر را از دست ندهید

گیاهان پوششی مقاوم

گیاهان پوششی مقاوم مناسب روف گاردن در مناطقی با آب و هوای خشک (مانند تهران) چمن ها انتخاب مناسبی به عنوان گیاهان پوششی نیستند، و به خوبی رشد نمی کنند. [...]

2 دیدگاه

انواع سیستم گرمایش روف گاردن

انواع سیستم گرمایش روف گاردن روف گاردن ها به شکل‌های مختلفی اجرا می‌شوند تا کارایی بیشتری برای افراد داشته باشد. به همین دلیل، انواع مختلفی از روف گاردن‌ وجود دارد. [...]

4 دیدگاه

بانک مقالات