تفاوت گرین وال و روف گاردن – اولویت بندی در طراحی
یکی از چالش های اساسی کارفرمایان و طراحان تعیین نوع سیستم فضای سبز مناسب برای پروژه است. فضای سبز داخلی و خارجی ساختمان می تواند با سیستم های متفاوتی ایجاد شود؛ مانند چیدمان با فلاورباکس های پرتابل، روف گاردنهای ثابت و یا انواع دیوار سبز. از آنجا که تفاوت گرین وال و روف گاردن علاوه بر نوع سازه و اجرا شامل ویژگی های عملکردی، اقتصادی و عمر مفید نیز می شود؛ بسیار مهم است که در کنار سلیقه کارفرما و طراح، سیستم مناسب ایجاد فضای سبز نیز مشخص گردد. هدف از این آگاهی انتخاب سیستمی مناسب است؛ که بیشترین بازدهی را نسبت به هدف و هزینه انجام شده داشته باشد.
در مقاله قبل با عنوان « تفاوت بام سبز و دیوار سبز » تفاوت این دو سیستم از نظر معنی و ساختار توسط کارشناسان اسپینگر ( espinger ) توضیح داده شد. ضمن آنکه مزایا و معایب آنها به صورت جدول مورد مقایسه قرار گرفت. در این متن مفهومی کاربردی تر با عنوان – تفاوت گرین وال و روف گاردن در هماهنگی و تناسب با طرح و فضای معماری- مورد بررسی قرار می گیرد. به زبان ساده می توان گفت که در فضای مشخص شده برای اجرای فضای سبز، بهتر است گرین وال ساخته شود یا روف گاردن؟ و چرا؟
برای مطالعه بیشتر درباره بام سبز و دیوار سبز می توانید مقاله “ تفاوت بام سبز و دیوار سبز “ را مطالعه نمایید.
منظور از سیستم فضای سبز مناسب چیست؟
منظور از سیستم فضای سبز مناسب در این متن، تناسب آن با سازه، عملکرد، کاربری و هدف است. در واقع این نوع تناسب مفهومی کمّی و منطقی است؛ که بر اساس فاکتورهای قابل ارزیابی بررسی می شود. و جواب نسبتا مشخصی خواهد داشت. حتی ویژگی های کیفی مانند سلیقه کارفرما و طراح به صورت گزینه ای مورد بررسی قرار می گیرد. هدف از این روش مطالعه، تعیین منطقی سیستمی است؛ که جدا از سلیقه، بیشترین تناسب و بازدهی را در پروژه خواهد داشت. ضمن آنکه این روش بررسی، شرایط پروژه و محدودیت های طراحی را نیز به خوبی نمایان خواهد کرد. قطعا طرح نهایی در طی مطالعات و مذاکرات به دلایل مختلف می تواند تغییر کند؛ و این روش بررسی محدودیتی برای تغییر طرح ایجاد نخواهد کرد.
لازم به توضیح است با وجود اینکه گرین وال و روف گاردن در بسیاری از طبقه بندی ها، دو سیستم اجرایی مستقل فضای سبز در نظر گرفته می شوند؛ باید توجه داشت که در بعضی از طرح ها گرین وال می تواند بخشی از روف گاردن باشد. درحالیکه عکس آن ممکن نیست. چون گرین وال می تواند به عنوان یک سازه مستقل به همراه عناصری دیگر در بستر روف گاردن طراحی شود. در این مقاله گرین وال و روف گاردن به عنوان دو نوع سیستم جدا در اجرای فضای سبز در نظر گرفته شده اند.
گرین وال یا روف گاردن ؟
یکی از مهمترین سوالات در طراحی فضای سبز انتخاب نوع سیستم مناسب آن است. تقریبا در تمامی انواع فضاهای معماری مانند بام، بالکن و تراس، فضای داخلی خانه و پاسیو هر دو سیستم روف گاردن و گرین وال قابل اجرا هستند. اگرچه ممکن است نوع فضا محدودیت هایی را در اجرا ایجاد کند؛ اما مانع آن نمی شود. و باید دانست که جز حجم سبز بیشتر در روف گاردن، این دو سیستم برتری خاصی نسبت به هم ندارند. در ادامه نکاتی که می تواند در انتخاب سیستم مناسب اثر گذار باشد معرفی شده اند.
سلیقه کارفرما و طراح
یکی از مهمترین عوامل موثر بر طراحی فضای سبز نظر کارفرما است؛ که با سلیقه و هدایت طراح متعادل می شود. در بسیاری از موارد کارفرما به صورت مشخص درخواست اجرای روف گاردن یا گرین وال را اعلام می کند. و یا در بعض موارد طراح در یکی از سیستم ها تجربه بیشتری دارد. در این شرایط بهتر است انتخاب سیستم فضای سبز با این گزینه شروع شود.
در بعضی پروژه ها، معماری ساختمان مناسب فضای سبز مورد نظر کارفرما نیست. به طور مثال کارفرما درخواست اجرای گرین وال در بام را دارد؛ و یا تاکید بر اجرای روف گاردن در پاسیو. در این شرایط طراح می تواند طرح هایی ترکیبی بین این دو سیستم را به کارفرما پیشنهاد دهد؛ تا هماهنگی بیشتری بین ساختار فضایی، نوع فضای سبز و کاربری ایجاد شود.
تفاوت گرین وال و روف گاردن در مساحت مورد نیاز چیست؟
مشخصا اجرای روف گاردن نیاز به سطح افقی بیشتری دارد. و اجرای دیوار سبز احتیاج به سطح عمودی مناسب دارد. به طور مثال در بامی که سطح افقی وسیع با دیواره های کوتاه دارد؛ اجرای روف گاردن راحت تر است. در حالیکه در فضای داخلی مانند پاسیو، و یا تراس که دارای سه دیوار عمودی وسیع است؛ اجرای دیوار سبز می تواند مناسب تر باشد.
باید توجه کرد که در فرآیند طراحی فضای سبز استفاده از سطوح معماری موجود اهمیت زیادی دارد. چون از اضافه کردن دیوار یا سازه سخت دیگر جلوگیری می کند. از آنجا که در فضای داخلی، پاسیو و تراس سطح افقی محدود و بسیار کاربردی است؛ به همین دلیل استفاده از گرین وال یک روش بسیار مناسب برای ایجاد سطح سبز در فضای محدود است. در حالیکه بر روی بام سطح افقی وسیع و بدون عملکرد فضای مناسبی برای ساخت روف گاردن فراهم می کند. در بسیاری موارد پاسیو یا تراس به شکل روف گاردن طراحی می شوند. که این با توجه به نظر کارفرما و طراح امکان پذیر است. اما در این شرایط کاربری فضا تنها با تاکید بر ایجاد سطح سبز گیاهی خواهد بود.
اثر شرایط سازه ای در انتخاب سیستم فضای سبز
ویژگی های سازه ای در انتخاب نوع سیستم فضای سبز بسیار موثر است. تفاوت روف گاردن و گرین وال پیش از هر چیز به محل اجرای آن مربوط است. پس باید مشخص کرد که کدام سطح معماری بیشتر در دسترس است؛ سطح عمودی (دیوار) و یا سطح افقی (بام و تراس)؟ کدام یکی از این سطوح مقاومت مناسبی برای اجرای فضای سبز را دارند؟ آسیب کمتری به سازه وارد می کنند؟ و تاسیسات الکتریکی و مکانیکی (آب، برق، فاضلاب) به کدامیک دسترسی مناسب تری دارد؟
باید توجه داشت که برای جلوگیری از هزینه اضافی، سعی بر استفاده از امکانات موجود است. اگرچه در بعضی موارد می توان تغییراتی در سازه ایجاد کرد. اما بهتر است شرایط موجود به خوبی بررسی شود. و تا حد امکان طراحی هماهنگ با وضعیت موجود صورت بگیرد.
برای مطالعه بیشتر درباره بساخت روف گاردن می توانید مقاله “ نکات پایه در ساخت روف گاردن “ را مطالعه نمایید.
تفاوت گرین وال و روف گاردن در شرایط اقلیمی چیست؟
یکی از مهمترین نکات در انتخاب نوع فضای سبز شرایط اقلیمی منطقه است. به طور مثال در شهرهای شمالی ایران سقف ها به صورت شیروانی است؛ و اساساً روف گاردن از گزینه ی طراحی حذف می شود. یا به صورت تعدیل شده در پاسیو، تراس سبز و فضای داخلی اجرا می گردد. در این نوع اقلیم تنها گزینه قابل اجرا، انواع تخصصی بام سبز خواهد بود. در حالیکه در شهرهای مرکزی ایران مانند یزد شرایط متفاوت است. خشکی هوا و آفتاب شدید اجرای گرین وال را در فضای بیرونی به شدت محدود می کند. در این اقلیم اجرای روف گاردن با گیاهان خشکی پسند و به شیوه Xeriscape نتیجه بهتری خواهد داشت.
در مقاله تفاوت دیوار سبز و باغ بام گفته شد، که ریشه ی گیاهان در دیوار سبز نسبت به بام باغ توسعه کمتری دارند. به همین دلیل گیاهان در دیوار سبز حساس تر از باغ بام هستند. و نیاز به دقت و توجه بیشتری در طراحی دارند. به همین دلیل شرایط اقلیمی یکی از مهمترین عوامل در تفاوت محل اجرای روف گاردن و گرین وال است.
اثر کاربری فضا بر نوع سیستم فضای سبز
برنامه فیزیکی و عملکردی فضا نیز از عوامل تعیین کننده در انتخاب سیستم فضای سبز است. تفاوت گرین وال و روف گاردن در تصرّف فضا اثر زیادی بر کاربری آن خواهد داشت. کاربریهای اجتمای با کاربران زیاد به فضای افقی بیشتری نیاز دارند. به خصوص در محیط های داخلی، فضای کمی برای ایجاد سطح سبز باقی می گذارند. در نتیجه توسعه سطح سبز به دیوارها هدایت می شود. اما در سطوح افقی وسیع، طراحی فضای سبز افقی مانند روف گاردن، روشی مناسب برای ایجاد فضاهای عملکردی مستقل و متفاوت است.
در نظر گرفتن عوامل فوق تا حد زیادی می تواند وضعیت فضا را از نظر تناسب با گرین وال یا روف گاردن مشخص کند. و به طراح در انتخاب سیستم عملکردی مناسب کمک کند. با توجه به این نکته بقیه مراحل به محدودیت های کارفرما، بودجه بندی و خلاقیت طراح مربوط خواهد بود. پس در مواردی که ایده ای برای انتخاب نوع سیستم فضای سبز نداریم؛ و یا تفاوت روف گاردن و گرین وال در بالابردن ارزش عملکردی فضا مشخص نیست؛ می توانید به سوالات زیر پاسخ دهید:
برخی پروژه های اجرا شده
آدرس: تهران – نیاوران
تاریخ اجرای پروژه: ۱۳۹۳
معمار: مهندس عضدی فر
مساحت پروژه: ۱۸۰ متر مربع
آدرس: قم
تاریخ اجرای پروژه: ۱۳۹۱
نوع پروژه: مسکونی
مساحت پروژه: ۱۶۰ متر مربع
روف گاردن محوطه جنوبی ایرانمال
آدرس: تهران
تاریخ اجرای پروژه: 1397
نوع پروژه: تجاری - تفریحی
مساحت پروژه: 2000 متر مربع
سلام خسته نباشید برای داخل پاسیو میشه از روف گاردن استفاده کرد؟
با سلام. برای پاسیو طراحی فضای سبز متناسب با پاسیو و فضای داخلی انجام می شود.
اگرچه اصول فنی اجرای آن مانند روف گاردن بر اساس اجرای سازه سبز بر روی سقف، محاسبه وزن و ایزولاسیون مخصوص خواهد بود.
سلام ما یک پاسیو کوچیک داریم که میخواستم از حالت قبلیش خارج بشه. ایده ای نداریم براش. فقط کارهای شمارو دوست دارم شما مشاوره قبل از انجام کار هم دارین؟
با سلام.
بله. برای مشاوره در خصوص طراحی و ایده پردازی برای پاسیو می توانید از طریق شماره های زیر با همکاران شرکت اسپینگر تماس بگیرید.
۰۲۱۸۶۰۹۱۳۹۴
۰۹۱۲۰۹۵۶۵۴۱
سلام مرسی از کارهای خاص و خوبتون. چطور می تونیم تصمیم بگیریم که برای ساختمان مون دیوار سبز بسازیم یا روف گاردن؟ کدام کاربردی تر هستند؟
با سلام. انتخاب نوع سازه سبز به شرایط پروژه و هدف آن بستگی دارد. به طور مثال در فضای کیلینیک روف گاردن کاربرد به عنوان فضای انتظار یا فضای استراحت موقت را خواهد داشت. در حالیکه دیوار سبز در فضای داخلی لابی بیشتر به کار می رود. با توجه به اینکه هدف کارفرما بهینه کردن فضای انتظار داخلی یا اضافه کردن فضای جدید برای کاربران باشد؛ این هزینه می تواند تنها برای یکی از این دو مورد استفاده شود.
در چنین مواردی می توانید برای مشاوره پروژه از طریق شماره های زیر با همکاران شرکت اسپینگر تماس بگیرید.
۰۲۱۸۶۰۹۱۳۹۴
۰۹۱۲۰۹۵۶۵۴۱