تاسیسات و تجهیزات روف گاردن
روف گاردنها مکان سبز در دسترسی هستند، که میتوان آنها را روی بام خانهها و یا در تراسها به کار برد. این بامهای سبز، علاوه بر زیبایی و جلوهای که به نمای ساختمان میدهند؛ از لحاظ اکولوژیکی و اقتصادی نیز بسیار حائز اهمیت هستند. از جمله فوایدی که روف گاردنها با خود به همراه دارند میتوان به ایجاد زیستگاه طبیعی برای گیاهان و حیوانات اهلی، کاهش سطح گرد و غبار، مه دود، آلودگیهای صوتی و کاهش مصرف انرژی اشاره کرد. ممکن است بپرسید چگونه میتوان چنین بستری را بر روی بام خانهها به وجود آورد؟ در این نوشتار سعی داریم تا برای شما نحوه طراحی و ساخت، تاسیسات روف گاردن و خرید تجهیزات روف گاردن را به طور کامل شرح دهیم. برای یافتن پاسخ پرسشتان تا انتهای مقاله تاسیسات و تجهیزات روف گاردن همراه اسپینگر ( espinger )باشید.
شما در ادامه نوشتار تجهیزات و تاسیسات روف گاردن به مطالعه فهرست زیر، خواهید پرداخت:
- تجهیزات در روف گاردن
- تاسیسات برقی و مکانیکی
- عایق رطوبتی و زهکشی
- تامین آب و آبیاری
- تامین نور خورشید
- سیستمهای گرمایشی و سرمایشی
- کنترل وزش باد
- ایجاد حریم شخصی
- کفپوش
- تاسیسات و تجهیزات روف گاردن برای دیزاین
- مبلمان روف گاردن
- سخن آخر
تجهیزات روف گاردن چیست؟
برای ساخت هر روف گاردن به یک سری تجهیزات اولیه نیاز است. تجهیزات روف گاردن به تمام مواد و یا وسایلی گفته میشود، که به ما در طراحی و ساخت یک بام سبز زیبا کمک میکنند. ما هر روف گاردن را از دو منظر ظرفیت سازه بام و دسترسی، مورد ارزیابی قرار میدهیم. این نکات از مهمترین مواردی به شمار میروند که در زمان ساخت روف گاردن باید به آن توجه داشت.
-
ظرفیت سازه ساختمان در روف گاردن چیست؟
بار وزنی موجود در ساختمان به دو دسته ی بار مرده و بار زنده تقسیم میشوند. بارهایی مانند وزن سازه اصلی، دیوارها، وزن سقف و کف، از جمله بارهای مرده محسوب میشوند؛ و باقی بارها مانند مبلمان، تجهیزات مکانیکی و برقی، ساکنان ساختمان و غیره، بارهای زنده به شمار میآیند.
قبل از طراحی و ساخت سازه باید «ظرفیت تحمل بار وزنی سازه» را مورد توجه قرار داد؛ چراکه باید قبل از اجرای روف گاردن، حد توان ساختمان ارزیابی شود. برای ساخت بامهای سبز متریالهای مختلف و بسیار متنوعی وجود دارند. که برحسب نیاز بام و شرایط ساختمان، توسط متخصصان و کارشناسان به کار گرفته میشوند.
همچنین با توجه به فضای موجود، میزان بار زنده نیز در هر ساختمان متفاوت خواهد بود. تمرکز بار زنده در روف گاردن، بر روی فضایی است که به بام سبزتان اختصاص خواهید داد.
-
دسترسی به بام
به علت معماریهای متفاوت، دسترسی به بام در هر ساختمان، می تواند متفاوت باشد. در ساختمانهای ویلایی که ارتفاع چندانی ندارند، به طبع رساندن مصالح به بام راحتتر است. کاری که در ساختمانهای بلند و بدون آسانسور، بسیار سخت و طاقت فرسا خواهد بود.
دسترسی ساکنان به بام در طراحی و هزینههای اجرایی روف گاردن بسیار تاثیرگذار است. لازم به ذکر است که در ساختمانهای بلند، ضوابطی از سمت شهرداری و آتش نشانی نیز مطرح شده است. که اگر تصمیم دارید برای ساخت روف گاردن اقدام کنید، باید حتما آنها را در دستور کار خود قرار دهید. و مجوزهای لازم جهت ساخت روف گاردن را همراه با پروانه ساختمان دریافت کنید.
برای آشنایی بیشتر با مجوزهای روف گاردن می توانید مقاله “قوانین ساخت بام سبز” را مطالعه نمایید.
در ساختمانهایی که ارتفاع زیادی با سطح زمین دارند، به منظور جلوگیری از صدمات و آسیبهای احتمالی در شرایط بحرانی مانند حوادث طبیعی و غیرطبیعی، باید سیستم روشنایی اضطراری، خروجیهای متعدد، سیستم اعلام حریق، کپسول و سیستم اطفاء حریق کار گذاشته شود؛ تا در صورت نیاز به توان از آنها استفاده کرد.
تاسیسات برقی و مکانیکی
تاسیسات الکتریکی و مکانیکی یکی از نیازهای اساسی روف گاردن است. که باید حتما به صورت اصولی و به وسیله متخصصان آنها طراحی و نصب شود. برای حفظ ایمنی ساختمان اجرای تاسیسات الکتریکی و مکانیکی، قبل از نصب عایق رطوبتی اجرا می شود. بعد از نصب سیستم لوله کشی آب، فاضلاب، برق و گاز، روی آنها با یک لایه بتن پوشانده می شود. تا در برابر ضربه و آسیب های مکانیکی مقاوم شود. در انتها با انجام ایزولاسیون و نصب کف پوش، کف بام تکمیل خواهد شد.
در انواع بام با کف کاذب (پداستایل) و یا شاسی کشی فلزی، تاسیسات می توانند به صورت رو کار زیر سازه کف اجرا شوند. در این روش دسترسی به تاسیسات، کنترل و تعمیر آنها آسان تر خواهد بود. باید ذکر کرد که گازکشی تنها برای سیستم های شومینه، آتشدان و آشپزخانه نیاز است. و در صورت نبود این کاربریها از تاسیسات بام می تواند حذف شود.
عایق رطوبتی و زهکشی
بعد از نصب کردن تاسیسات برقی و مکانیکی نوبت به عایق رطوبتی میرسد. عایق رطوبتی یک نوع پوشش است که بر روی بام نصب میشود. این پوشش میتواند انواع قیرگونی، ایزوگام،عایق های رطوبتی چندلایه ویا عایق رطوبتی نانو باشد. باید توجه داشت که در محل گیاهان عایق باید حتما از انواع ضد ریشه باشد. تا در برابر نفوذ و آسیب ریشه گیاهان به خوبی مقاومت کند.
علاوه بر ایزولاسیون، مدیریت زهکشی آب های مازاد نیز همراه با ایزولاسیون برنامه ریزی می شود. برای جلوگیری از آب ماندگی در اثر بارندگیها و آبیاری نیاز به زهکشی مناسب خواهیم داشت. آب ماندگی می تواند باعث خفگی گیاهان و آسیب به کف سازی روف گاردن شود. به همین دلیل زهکشی در سقف ساختمان (کف روف گاردن) ، باید به صورت یکپارچه اجرا گردد. و در عین حال که دائمی است، کل سقف را نیز پوشش دهند.
برای آشنایی بیشتر با ایزولاسیون روف گاردن می توانید مقاله “آشنایی با لایه های روف گاردن” را مطالعه نمایید.
برای جلوگیری از بروز سیلاب و ریزش سقف به دلیل تجمع آبهای جمع شده ناشی از بارانهای شدید، باید مسیر زهکشی آب باران با توجه به شرایط اقلیمی طراحی و اجرا شود. علاوه بر آن برای زهکشی آی اضافی در آبیاری و بارندگی از باغچه های در کف باغچه از تایل پلاستیکی زهکشی و یا پوکه معدنی استقاده می شود. تایل پلاستیکی، آب اضافی خاک را گرفته و در مسیر درست به خروجی فاضلاب هدایت می کند.
سیستم الکتریکی و نورپردازی
برای اجرای سیستم آبیاری به صورت اتوماتیک و نورپردازی روف گاردن، باید تاسیسات برقی از قبل آماده شده باشند. سیستم برق کشی همراه با دیگر تاسیسات بر اساس نقشه الکتریکال بام نصب می شود. و در آن خروجی برق برای برد کنترل آبیاری، محل های نصب چراغ، و خروجی پریز مورد نیاز سقف اجرا می شود. بعد از نصب عایق رطوبتی و زهکشی کف بام که در واقع سقف ساختمان است، نوبت به اجرای دیگر تاسیسات و تجهیزات روف گاردن ساختمان نظیر چراغ و سینک و سیمکشیها و غیره میرسد.
تامین آب و آبیاری
به منظور آبیاری گیاهان موجود در روف گاردن، بهتر است ازسیستم آبیاری قطرهای استفاده کرد. این نوع آبیاری هم برای گیاهان مناسب است. و هم از ورود حجم زیاد آب در روف گاردن جلوگیری خواهد کرد. سیستم آبیاری قطرهای همراه با سیستم تصفیه و سیرکولاسیون،از هدر رفتن آب نیز جلوگیری می کند. ضمن آنکه در آبیاری اتوماتیک، عملیات آبیاری طبق زمانبندی، بر اساس نوع گیاهان و فصل برنامه ریزی می شود. در نتیجه روف گاردن به راحتی و در زمان مناسب، آبیاری می گردد.
تامین نور خورشید
قبل از آنکه پوششهای گیاهی را برای روف گاردن خود انتخاب کنید؛ باید ساختمانهای اطراف را با دقت بررسی کنید. و میزان سایه اندازی ساختمانهای مجاور را در نظر بگیرید. توجه کنید که حتما گیاهانی که به آفتاب مستقیم نیاز ندارند در ناحیه سایه ساختمانها قرار گیرند. و سایر گیاهان در بخش آفتابگیر روف گاردن کاشته شوند.
نور خورشید باعث رشد و تغذیه درست گیاه میشود؛ و نبود آن می تواند گیاه را پژمرده کند. به همین دلیل این موضوع بسیار حائز اهمیت است؛ چراکه سلامت گیاه و زیبایی فضای سبز به آن بستگی دارد.
سیستمهای گرمایشی و سرمایشی
بامهای سبز در تعامل کامل با محیط قرار دارند. به همین دلیل متریال و گیاهان به کار رفته در آن، باید در حالت عادی به آب و هوای اقلیمی منطقه نسبتا مقاوم باشد. با این حال در بعضی موارد ممکن است در فصلهای سرد و گرم سال نیاز باشد، که سیستمهای سرمایشی و گرمایشی در آنها تعبیه شوند. پشت بام به علت نداشتن سقف، در معرض تابش خورشید قرار دارد. و به علت قرارگیری در جزیره گرمایی شهری، گرمای وسایل نقلیه نیز به آن اضافه میشود. این فضا در فصل گرم، گرمتر از سطح زمین و در فصل سرد، سرد تر از سطح عادی خاک خواهد بود.
برای خنک کردن فضا در فصلهای گرم سال چون تابستان میتوان از دستگاه مه پاش، که یک سیستم سرمایشی از نوع تبخیری است، استفاده کرد. این تدابیر فقط برای فصول گرم سال نیست؛ بلکه در زمان سرما نیز میتوان از سیستمهایی چون گرماتاب استفاده کرد. استفاده از سیستمهای سرمایشی تراکمی و جذبی به هیچ وجه برای فضای باز مناسب نیستند. به همین دلیل دستگاه مه پاش برای سیستم سرمایشی و دستگاه گرماتاب برای سیستم گرمایشی روف گاردن به کار گرفته میشوند.
کنترل وزش باد
این روزها بلندی ساختمانها به دلیل افزایش جمعیت، امری عادی است. و به طبع آن، شاهد ارتفاع زیاد ساختمانها با زمین هستیم. این ارتفاع باعث شدت گرفتن وزش باد می شود. برای همین کنترل وزش باد، یکی از مهمترین نکاتی است که باید در ساخت روف گاردنها به آن توجه داشت. البته باید یادآور شد که اجرای انواع سازه بادگیر طبق ضوابط و مصوبات شهرداری صورت گیرد.
ایجاد حریم شخصی
یکی دیگر از مواردی که برای کاربران اهمیت دارد، ایجاد حریم خصوصی در روف گاردن است. از آنجایی که روف گاردنها در پشت بامها ایجاد میشوند؛ بنابراین ساختمانهای مجاور به آن دید دارند. و همین امر باعث کاهش حس امنیت و آسایش ساکنان می شود. به همین دلیل میتوان برای ایجاد محیطی آرام و خصوصی از آلاچیق، سایبان و دیوارهای مشبک کمک گرفت. اما اگر دید به فضای پشت بام بسیار زیاد است، میتوانید دیوارهای سبز با پوشش گیاهی را به کار ببرید. یا اطراف روف گاردن خود را با گیاهان سبز رونده، بپوشانید؛ و حریم خصوصی مختص به خود را خلق کنید.
کفپوش روف گاردن
کفسازی یا همان پوشاندن کف ساختمان، به روشهای مختلفی قابل اجرا است. و یکی از مهمترین تجهیزات روف گاردن به شمار میرود. کفپوشهای روف گاردن انواع مختلفی دارند. این پوششها با متریالهای متنوعی نظیر انواع فرآورده های چوبی، تایل بتنی، سنگ، سرامیک و غیره ایجاد میشوند. جنس، کاربرد و همچنین عملکرد این کفپوشها از نظر اقتصادی بسیار حائز اهمیت است.
برای به کار بردن کفپوشهای سنگی و بتنی باید زیرسازی کامل انجام شود. و کف بام، کاملا مسطح و همتراز باشد. بعد از اجرای تاسیسات روف گاردن بر روی بام، لایهای بتنی برای مسطح شدن سقف ساختمان، به کار گرفته میشود. بعد از خشک شدن کامل بتن، تایل بتنی و یا سنگ با ملات را میتوان به کار برد.
اما برای استفاده از کفپوش چوبی باید شیوهای دیگر به کار گرفت. برای استفاده از کفپوش چوبی باید اول از هر چیز، کف روف گاردن را با ترمووود یا فلز، شبکه بندی کرده و سپس تایل ترمووود را بر روی آن نصب کرد. برای ماندگاری و دوام بیشتر ترمووود در برابر شرایط جوی، باران و حرارت، باید رنگ پایه روغن بعد از نصب بر روی آن به طور کامل اجرا شود.
تجهیزات روف گاردن برای دیزاین
تجهیزاتی که برای دیزاین و طراحی روف گاردن به کار میروند؛ بر حسب نیاز و سلیقه ساکنان، انتخاب میشوند. اگر برای خرید تجهیزات روف گاردن ایدهای ندارید میتوانید موارد زیر را به دلخواه تهیه کنید:
- آلاچیق یا پرگولا
- کف پوشهای زینتی و زیبا
- شومینه، باربیکیو و یا آتشدان
- میز، صندلی و مبلمان فضای باز
- گیاهان زینتی و مناسب روف گاردن
- فلاور باکس و انواع گلدانها
مبلمان روف گاردن
در بین تجهیزات روف گاردن باید به مبلمان توجه بسیاری شود؛ چراکه در محیطی باز قرار دارند. و در معرض نور آفتاب و رطوبت هستند. برای خرید تجهیزات روف گاردن در حوزه مبلمان، باید به نکاتی چون متریال، وزن کم، راحتی، مقاوم بودن در شرایط آب و هوایی و امکان شست وشوی آسان توجه داشت.
برای آشنایی بیشتر با انواع مبلمان می توانید مقاله “مبلمان روف گاردن” را مطالعه نمایید.
سخن آخر
همانطور که در طول نوشتار به آن اشاره شد، روف گاردن به بام سبزی گفته میشود که علاوه بر زیبایی، برای زیست بوم نیز بسیار مفید است. هر روف گاردن به زیرساختهایی نیاز دارد که ما در این نوشتار به آنها پرداختیم. روف گاردنها از نظر پوشش گیاهی بسیار حائز اهمیت هستند. و از آنجایی که بامهای سبز، به جلوه ساختمان اضافه میکنند؛ باید از نظر دکوراسیون و وسایلنیز بتوانید بهترین انتخابها را داشته باشید.
برخی پروژه های اجرا شده
آدرس: تهران – نیاوران
تاریخ اجرای پروژه: ۱۳۹۳
معمار: مهندس عضدی فر
مساحت پروژه: ۱۸۰ متر مربع
آدرس: قم
تاریخ اجرای پروژه: ۱۳۹۱
نوع پروژه: مسکونی
مساحت پروژه: ۱۶۰ متر مربع
روف گاردن محوطه جنوبی ایرانمال
آدرس: تهران
تاریخ اجرای پروژه: 1397
نوع پروژه: تجاری - تفریحی
مساحت پروژه: 2000 متر مربع