طراحی فضای سبز ویلا ؛ آشنایی با اصول طراحی
این روزها، تأثیر فضای سبز بر روحیه و سلامت مردم یک مسئله بدیهی و غیرقابل انکار است. برای داشتن جامعهای پر از طراوت، باید به موضوع طراحی فضای سبز توجه بیشتری کرد. ویلا به عنوان مهمترین الگوی سازه ی مسکونی دارای فضای سبز موثر شناخته می شود. یکی از ویژگیهای مهم در طراحی فضای سبز، ایجاد فضایی صمیمی، دلپذیر و الهام بخش است. طراحی پلانهای متناسب با سازه معماری، جذابیت فضا را بیشتر میکند. در ادامه نوشتار طراحی فضای سبز ویلا با اسپینگر ( espinger )همراه ما بمانید.
مراحل طراحی فضای سبز ویلا چیست؟
مراحل اصلی در طراحی فضای سبز ویلا شامل شناخت و طراحی است. در بخش شناخت تمامی اطلاعات پایه، شرایط بستر پروژه، مشخصات اقلیمی و … تا نیازها و خواسته های کارفرما جمع آوری می شود. و در مرحله طراحی بر اساس این داده ها ایده پردازی و طراحی سایت پلان صورت می گیرد. در این نوشتار این مراحل به صورت خلاصه برای طراحی فضای سبز ویلا شرح داده شده است.
برای آشنایی بیشتر با انواع طراحی فضای سبز می توانید مقاله “طراحی نقشه روف گاردن” را مطالعه نمایید.
شناخت
شناخت، اولین قدم در انجام فرآیند طراحی است؛ که تمامی داده های لازم برای ایده پردازی، امکانات و محدودیت های بستر را برای ما فراهم می کند. به طور خلاصه مهمترین اطلاعات لازم برای طراحی فضای سبز ویلا چیست؟
- شرایط اقلیمی و اکولوژیکی منطقه
- شناخت عوامل طبیعی زمین، و زمین شناسی بستر
- توجه به ساختههای پیشین بستر
- تحلیل و آنالیز دید و منظر اطراف
- تهیه سایت پلان دقیق از بستر پروژه و عوارض موجود
- تعیین بودجه بندی برای اجرای پروژه
- شرح خواسته های کارفرما
که در ادامه دو مورد از نکات بالا برای آشنایی بیشتر با موضوع توضیح داده شده اند.
-
بررسی خاک
موضوعی که در بررسی خاک و یا زمین باید مورد توجه قرار داد زمین شناسی بستر و اقلیم منطقه است. منظور از زمین شناسی تعیین نوع خاک پایه بستر، به خصوص در زمین های ساخته نشده است. که می تواند خاک آهکی، اسیدی و … باشد. خاک بستر تا حد زیادی می تواند شرایط طراحی را محدود کند. اقلیم نیز بر روی میزان رطوبت و ویژگی های خاک موثر است؛ که منظور از اقلیم منطقه در واقع جهت تابش و شدت نور خورشید، میزان و جهت وزش باد، و تغییرات دمایی شبانهروز منطقه مورد نظر است.
اهمیت بررسی نوع خاک و تامین خاک مناسب به دلیل اهمیت خاک به عنوان بستری برای کشت، رشد و نمو و نگهداری گیاهان فضای سبز ویلا است.
-
بررسی مصالح ساختمانی
شناسایی و انتخاب مصالح مناسب یکی از اساسیترین مسائل در طراحی فضاهای سبز است. آشنایی با مصالح متناسب با اقلیم به شما کمک میکند، تا بدانید که چگونه هر قسمت از پروژه و ساختمان را با بالاترین کیفیت طراحی و ایجاد کنید؛ و پروژه بهتری را از هر نظر ارائه دهید.
طراحی
طراحی فرآیندی خلاق و تخصصی است. که بر اساس شرایط موجود، فضایی متناسب با کاربری انسان در بستر مورد نظر ایجاد می کند. امروزه معمولاً مردم ترجیح میدهند یک ساختمان ویلایی بسیار زیبا داشته باشند. بنابراین، محوطه سازی ویلا در حال افزایش است. و این موضوع اهمیت آشنایی با فرآیند صحیح طراحی را بیشتر می کند.
طراحی فضای سبز بعد از شناخت، با ایده پردازی های اولیه آغاز می شود. و در طی مراحل متعدد این ایده ها به طرحی دقیق تبدیل می گردد. در طراحی فضای سبز میتوانید نظرات خود را به طراح اعلام کنید. و با صلاحدید حرفه ای، طرح فضای سبز را به خواسته خود نزدیک کنید. با این وجود توجه داشته باشید که در محوطه سازی باغ ها و ویلاها، علاوه بر زیبایی و جذابیت، باید به استاندارد و ایمنی آن نیز توجه شود.
نکاتی برای طراحی :
- در طراحی فضای سبز، حضور گیاهان مختلف و متنوع اهمیت دارد. زیرا گیاهان به شدت بر روحیه افراد و زیبایی محیط تأثیر میگذارند. برای انتخاب گیاهان بررسی شرایط محیطی مانند تغییر دما، رطوبت، بارندگی، طول شب و روز، روزهای آفتابی و ابری اهمیت دارد. پس تا حد امکان از گیاهان بومی و سازگار با اقلیم استفاده کنید.
- طراح در طرح اولیه خود باید حدالامکان نوع گیاهان و گلهای مورد استفاده را مشخص کند؛ تا بعدها در اثر چینش نادرست آنها، نقصی در پروژه ایجاد نشود. از آن جا که باغهای ایرانی از کیفیت فضایی بالایی برخوردار هستند، استفاده از گیاهان باغ ایرانی به عنوان الگویی برای محوطه سازی میتواند انتخاب مناسبی باشد.
- برخی از بخش های اثرگذار در طراحی یک فضای سبز عبارتند از: گلدانها و درختکاری، ایوان، استخر و غیره. استفاده از این موارد به بهتر شدن طرح کمک میکند.
- فضای سبز به صورت درختچهها و یا بوتههای انبوه در مواردی باعث ایجاد حریم بصری، فضایی دلنشین و خاص نیز میشود. به گونه ای که خلوت و آرامش مورد نیاز را به ارمغان میآورد. گیاهان رونده روی المانهای سازه ای، پوشش سبز عمودی را به وجود میآورند، و جلوه لذت بخشی به آنها میبخشند. از این نوع سازه در طراحی ویلا می توانید به خوبی استفاده کنید.
- بهتر است که برآورد هزینه و زمان مورد نیاز ساخت فضای سبز با توجه به طرح اولیه، توسط طراح صورت گیرد. در برآورد هزینه تمامی مصالح و گیاهان مورد استفاده باید لحاظ شوند.
اصول اساسی در طراحی منظر
درک اصول طراحی فضای سبز باعث افزایش تناسب در طرح میشود. و در عین حال به شما در ایجاد ایدههای جدید کمک میکند. اصول طراحی در تمامی رشته های مرتبط با طراحی یکسان است. بر همین اساس در طراحی فضای سبز ویلا نیز آشنایی با این اصول ضرورت دارد.
-
هماهنگی
هماهنگی در فضای سبز ویلا، سازگاری طراحی را با محیط پیرامونش نشان میدهد. هماهنگی یا وحدت در فضای سبز نشانگر ثبات طرح است. که با کاربرد متوازن سایر اصول مانند تکرار، تضاد و … به صورت متناسب با کلیت بستر شکل می گیرد. تکرار عناصری مانند گیاهان و وسایل تزئینی در فضای سبز موجب ایجاد یک ترکیببندی خاص و آرامشبخش در طراحی شما میشود. علاوه بر آن کنتراست در طراحی فضای سبز، به برجسته شدن عناصر خاصی در طراحی شما کمک میکند تا یکپارچه به نظر برسند. عناصر متضاد هنگامی که در کنار یکدیگر قرار میگیرند توجه حاضرین یا بیننده آن منظره را جلب میکنند. وحدت با کنار هم قرار دادن درست عناصر هنری به دست میآید.
-
تعادل
تعادل نوعی حس برابری را به انسان میدهد. دو نوع تعادل در طراحی وجود دارد: متقارن و نامتقارن. در تعادل متقارن، دو طرف طراحی یکسان هستند. در حالی که در تعادل نامتقارن، طراحی با ترکیب عناصر و اشیاء مختلف که وزن خیالی تقریباً مشابه دارند متعادل میشود.
-
رنگ
رنگ به فضای سبز شما ابعاد زندگی واقعی را میبخشد. رنگهای گرم (به عنوان مثال قرمز و نارنجی) باعث میشوند یک شیء نزدیکتر به نظر برسد. در حالی که رنگهای سرد مانند آبی و سبز اجسام را از شما دورتر نشان می دهند. به همین دلیل کاربرد درست رنگ در محیط می تواند تعادل خوبی در فضا ایجاد کند.
-
گذار
گذار تغییری تدریجی است. تغییر در طراحی فضای سبز با تغییر اندازه گیاه یا شدت رنگ نشان داده میشود. مسائل مربوط به گذار میتواند به بافت، شکل شاخ و برگ و اندازه عناصر مختلف نیز مربوط باشد. که کاربرد آن در فضاسازی اهمیت زیادی دارد و به وحدت در طرح کمک می کند.
-
محور
محور، از عناصر مهم در طراحی است. محور تقریباً در همه جا از جمله ورودیها، راهروها و چشم اندازها وجود دارد. و محورها برای ایجاد توهم عمق و فاصله استفاده میشوند.
-
تکرار
تکرار رابطه مستقیمی با تعادل دارد. داشتن چندین عنصر و فرم در یک فضای سبز خوب است. اما تکرار همان عناصر به طراحی شما فرم متفاوتی را میبخشد. اشیاعی که به هم ربط ندارند میتوانند طراحی شما را درهم و برهم جلوه دهند. همچنین، از یک عنصر بیش از حد استفاده نکنید؛ زیرا استفاده بیش از حد از یک عنصر میتواند طراحی شما را خسته کننده و یکنواخت کند.
کاربریهای پر کاربرد در طراحی فضای سبز ویلا چیست؟
گزینه های مختلفی در طراحی کاربریهای محوطه ویلا وجود دارد. انواع مبلمان و عوارض فضای باز مانند آبنما، استخر، آبشار و حوضچه، آلاچیق، پرگولا، شومینه، باربیکیو ، آتشگاه و … می تواند در طراحی لحاظ شود. هرچند که باید تناسب و هماهنگی بین امکانات موجود و خواست مشتری به وسیله طراح ایجاد شود. در ادامه چند نمونه از پرکاربردترین موارد در طراحی فضای سبز ویلا معرفی شده است.
برای آشنایی بیشتر با انواع کاربریهای فضای سبز می توانید مقاله “ایده هایی برای روف گاردن کاربردی” را مطالعه نمایید.
-
آلاچیق
فرقی نمیکند فضای سبز ویلا به چه اندازهای به شما فضا میدهد، مسلماً وجود آلاچیق برای در امان ماندن از نور شدید خورشید در تابستان، باد و باران در فصول پاییز و زمستان و استراحت افراد بسیار ضروری است. آلاچیق یکی از بهترین گزینه ها برای طراحی فضای سبز ویلاست. که برای صرف غذا، مطالعه و به عنوان نشیمن فضای باز می تواند استفاده شود.
-
آبنما
یکی از محبوب ترین عناصر طراحی محوطه، سازه های آبی است. امکان ساخت این عنصر با مواد مختلف وجود دارد و زیبایی فوق العادهای به محیط مورد نظر میبخشد. مهمترین مواردی که در ساخت آبنما مورد توجه قرار میگیرد: سهولت نگهداری و عایق کاری، نشت آب، صدای محیط و نورپردازی است؛ که باید مورد توجه قرار گیرد. ایران به طور نسبی دارای آب و هوایی خشک میباشد به همین علت استفاده از حوض در حیاط خانههای قدیمی و استخر در خانههای مدرن بسیار رایج است.
-
حوضچه
به فضایی که آب در آن ثابت میماند و جریان ندارد حوض گفته میشود. این حوضچه در محوطه سازی و طراحی فضای سبز به عنوان ابزاری برای آرامش استفاده میشود. علاوه بر زیبایی، عنصر حوضچه میتواند به عنوان منبع ذخیره آب مورد نیاز گیاهان مورد استفاده قرار گیرد، یا میتوان از آن برای پرورش گیاهان آبزی استفاده کرد که جذابیت خاصی به پروژه میبخشد.
-
استخر
یکی از سرگرم کننده ترین تفریحاتی که میشود در روزهای آفتابی از آن لذت برد، شنا است؛ در گذشته، وقتی خانهها بزرگتر بودند و حیاط داشتند، اکثر خانهها دارای حوض بودند. اما امروزه با افزایش تعداد آپارتمانها و نبود حیاط اختصاصی برای افراد، این مورد را به ندرت میتوان مشاهده کرد. اما هنوز کسانی که خانههایی با فضاها و محوطههای باز دارند اغلب در حیاط خود آبنما و استخر هم میسازند. استفاده از استخر در زمینه نگهداری، تصفیه و آببندی یکی از تخصصی ترین عناصر در طراحی فضای سبز به حساب میآید.
نتیجه گیری
ما انسان ها ذاتا از محیط های تنگ، تاریک و محدود گریزانیم. با پیشرفته شدن جوامع، ارزش و اهمیت فضای سبز در محیط زندگی مشخص شده است. و ساخت خانه های ویلایی یکی از روش های پاسخ به این نیاز است. ضمن آنکه فضای سبز این مجموعه ها اثر زیادی بر زیباسازی شهری و کاهش آلودگی های محیطی نیز می تواند داشته باشد.
دستیابی به یک فضای خوب و مطابق با نیازهای کاربران به اصول و فاکتورهای مشخصی وابسته است. که تنها با پیروی از آنها است که میتوان این مهم را امکان بخشید. ضمن آنکه در محوطهسازی ویلاها و باغها باید به زیبایی در کنار ایمنی و استاندارد توجه کرد. محوطه سازی حیاط ویلا فقط کاشت، هرس و آبیاری نیست. و نیاز است به عنوان حرفه ای تخصصی شناخته شود.
برخی پروژه های اجرا شده
آدرس: تهران – نیاوران
تاریخ اجرای پروژه: ۱۳۹۳
معمار: مهندس عضدی فر
مساحت پروژه: ۱۸۰ متر مربع
آدرس: قم
تاریخ اجرای پروژه: ۱۳۹۱
نوع پروژه: مسکونی
مساحت پروژه: ۱۶۰ متر مربع
روف گاردن محوطه جنوبی ایرانمال
آدرس: تهران
تاریخ اجرای پروژه: 1397
نوع پروژه: تجاری - تفریحی
مساحت پروژه: 2000 متر مربع