آشنایی با اهمیت روف گاردن مدرسه و محیط های آموزشی
مدرسه ها اولین فضای اجتماعی رسمی برای کودکان هستند. بعد از خانواده بیشترین میزان یادگیری علوم مختلف، روابط اجتماعی و دیدگاه ها در مدرسه اتفاق می افتد. به همین دلیل ایجاد شرایط آموزشی مناسب اهمیت بسیار زیادی در بازدهی دانش آموزان خواهد داشت. اولویت های جهانی آموزش کودکان نیز در قرن بیست و یکم بیش از هر زمان دیگری بر آموزش های زیست محیطی و الگوی پایدار زندگی تاکید دارد. و برقراری ارتباط کوکان با طبیعت بهترین روش برای آموزش مفاهیم پایداری است. به همین دلیل برنامه های مختلفی برای افزایش فضای سبز کاربردی تهیه شده است؛ که ساخت روف گاردن مدرسه مهمترین گزینه برای ایجاد فضای موثر و کاربردی شناخته شده است. برای آشنایی بیشتر با اهمیت روف گاردن مدرسه و محیط های اموزشی در ادامه با اسپینگر ( espinger ) همراه باشید.
انواع فضای سبز موثر در مدارس چیست؟
هر نوع فضای سبز موثری در محیط های آموزشی اثر مثبت زیادی می تواند داشته باشد. به خصوص که فضای سبز در برنامه کلی این نوع از فضاها هیچ جایی ندارد. با این وجود تحقیقات به خوبی بهبود وضعیت تحصیلی را در مجاورت سطوح سبز موثر نشان می دهد. فضای سبز مدارس به صورت انواع بام سبز، باغ بام، نما و دیوار سبز قابل اجراست. با این وجود باغ بام بیش سایر روش های جدید مورد استفاده قرار می گرد.
بام های سبز بیش از هر چیز اثر زیست محیطی دارند و به طور مستقیم قابل استفاده ی دانش آموزان نیستند. نماهای سبز رشد کندی داشته و قابلیت تعویض کوتاه مدت گیاهان را ندارند. در نتیجه مانند بام سبز کمتر برای استفاده آموزشی مطرح می شوند. اما انواع دیوارسبز مدولار و نمدی در فضاهای بسیار کوچک قابل استفاده در مدارس هستند. با این وجود انواع دیوار سبز تنها برای سطوح کم و محدود قابل پیشنهاد است. دسترسی به آنها کم بوده و نیاز به نگهداری تخصصی دارند. از این بین در انواع روف گاردن می تواند فضاهای آموزشی مختلفی مانند باغبانی، گیاهشناسی و کلاس روباز تشکیل شوند. تعداد زیادی از دانش آموزان به طور همزمان از آن استفاده می کنند. و به راحتی برای کشت های فصلی و نگهداری قابل برنامه ریزی است. به همین دلیل اولویت ساخت فضای سبز مدارس بعد از حیاط مربوط به بام آنهاست.
ضرورت ساخت فضای سبز موثر در مدرسه
در ایران حدود ۱۳ میلیون دانش آموز در پایه های پیش دبستانی تا پیش دانشگاهی وجود دارد؛ که در نزدیک به ۱۱۰۰۰ مدرسه مشغول تحصیل هستند. فضای آموزشی هر دانش آموز ایرانی نزدیک به سه متر مربع کمتر از حد استاندارد است. و این در حالی است که در شهرهای بزرگ زمین برای توسعه مدرسه بسیار محدود است. در نتیجه ایجاد هر نوع فضای جدید بسیار مشکل خواهد بود. علاوه بر آن فضای سبز یا باغهای آموزشی در هیچ یک از برنامه های کاربری مدارس وجود ندارد. به عبارتی مدارس ایران فاقد هر نوع سطح سبز موثر هستند.
اهمیت ارتباط کودکان و نوجوانان با طبیعت در سیستم آموزشی امروز شناخته شده است. اما تنها فضای قابل استفاده مربیان پارک ها، باغهای گیاهشناسی و باغهای علوم هستند؛ که دسترسی به آنها محدود و کم است. به همین دلیل ایجاد فضای سبز موثر در مدارس این مشکل را به کلی برطرف می کند. بام مدرسه ها نیز به عنوان فضایی وسیع و بدون کاربرد موثر، بهترین بستر برای ساخت فضای سبز می تواند باشد. که ضمن اثرات زیست محیطی، فضای مناسبی برای آموزش کودکان فراهم می کند.
کاربری روف گاردن در مدرسه چیست؟
روف گاردن ها بر اساس شکل اجرا و نوع کاربری انواع متفاوتی می توانند داشته باشند. به طور مثال روف گاردن ها به صورت متحرک، ثابت، نیمه سنگین یا سنگین می توانند طراحی شوند. و شکل کاربری آنها می تواند تنها به تولیدات کشاورزی اختصاص یابد و یا فضای بازی کودکان، باغچه های آموزشی و فضای برنامه های جمعی نیز در آن طراحی شود. با این وجود مهمترین بخش که در بیشتر روف گاردن های مدارس مشترک است، باغچه های پرورش سبزیجات است.
این نوع از روف گاردن با عنوان کشاورزی شهری Urban Farming بیشتر شناخته می شود. و هدف آن آموزش کشاورزی پایدار به کودکان، برقرار ارتباط آنها با طبیعت و تولید غذای سالم به صورت محلی است. در این نوع روف گاردن کودکان با مراحل پرورش گیاهان مختلف آشنا می شوند. و آن را به صورت واقعی تجربه می کنند. محصولات تولید شده در این باغها برای مصرف مدرسه و یا فروش به بازارهای محلی استفاده می شود. که در کنار تمامی اثرات زیست محیطی، اثر آموزشی، اقتصادی و اجتماعی بسیار مهمی محسوب می شود.
برای مطالعه بیشتر درباره کشاورزی شهری می توانید مقاله ” کشاورزی شهری، باغی روی بام ” را مطالعه نمایید.
مراحل ساخت روف گاردن در مدارس
اول: بررسی قوانین و مقررات ملی ساختمان، مقررات سازمان نوسازی مداری، آموزش و پرورش و محیط زیست
دوم: تشکیل کمیته ای از مسئولان مدرسه، اولیای دانش آموزان و ناظر سازمان آموزش و پروش
سوم: دریافت مجوز از سازمان مربوط
چهارم: مشاوره فنی و تخصصی با مهندسین سازه و عمران جهت تایید سازه برای هر گونه تغییر
پنجم: تعیین تیم فنی و طراحی تخصصی متشکل از مهندسین عمران، معمار، فضای سبز و طراح محیط زیست
ششم: تقویت ساختمان و ایجاد زیرسازی مناسب
هفتم: اجرای روف گاردن
هشتم: تدوین برنامه مشخص برای کاربری روف گاردن
نهم: تدوین برنامه نگهداری روف گاردن
کارکردهای روف گاردن در مدارس
کاربرد روف گاردن در گسترش کشاورزی ارگانیک
استفاده از روش های کاملا ارگانیک برای تولید سبزیجات، تجربه ای خوشایند برای کودکان ایجاد می کند. که با آن روش کاشت ترکیبی سبزیجات مختلف و پرورش آنها را تجربه می کنند. به این ترتیب دانش آموزان می توانند باغهای شخصی خود را با روش های درست ایجاد کنند. از فعالیت های باغبانی و اثرات مثبت تولید میوه ها و سبزیجات ارگانیک لذت ببرند. و از طریق فعالیت های باغبانی با والدین و جامعه محلی ارتباط بیشتر و موثرتری بر قرار کنند.
اثر تغذیه ای ساخت روف گاردن در مدارس
در باغهای کشاورزی مدارس، سبزیجات تازه تولید شده برای خود مدرسه قابل استفاده هستند. و کیفیت غذای مدرسه را نیز بالا می برند؛ که در نهایت اثر مثبتی بر سلامت کودکان دارد. در این سیستم کودکان با روش تولید سبزیحات و ارزش غذایی آنها بیشتر آشنا می شوند. و تمایل دانش آموزان به مصرف سبزیجات بیشتر می شود. که در باعث بهتر شدن عادات غذایی آنها می شود.
اثرات زیست محیطی روف گاردن
تمامی فضاهای سبز ایجاد شده در محیط های آموزشی کیفیت سلامت آنها را افزایش می دهد. علاوه بر آن با جمع آوری رواناب باران از فرسایش خاک جلوگیری می کند. و زیستگاه مناسبی برای حشرات مفید می تواند باشد. کودکان با شرکت در این نوع فعالیت های گروهی حس تعلق بیشتری به محیط آموزشی خود پیدا می کنند. که در کنار آن آگاهی و درک زیست محیطی آنها به طور مشخص بالا می رود . و باعث احترام بیشتر کودکان به طبیعت می شود.
برای مطالعه بیشتر درباره اثرات زیست محیطی روف گاردن می توانید مقاله ” بام سبز و کاهش مصرف انرژی ” را مطالعه نمایید.
توسعه مهارت های زندگی
آموزش های کشاورزی همراه با عملیات باغبانی توانایی بقا دانش آموزان در طبیعت را افزایش می دهد. به خصوص که در طی مراحل پرورش گیاهان مهارت های برنامه ریزی، تصمیم گیری، مذاکره و مسئولیت پذیری را تجربه می کنند.
اثرات مثبت روف گاردن بر مدرسه و جامعه
در کنار تمام اثرات مثبت ذکر شده برای کودکان، ساخت روف گارن در مدارس برای خود مدرسه و جامعه اطراف آن نیز اثرات مثبت زیادی دارد. به طور مثال فعالیت های کشاورزی کودکان، خانواده های آنها، معلمین مدرسه و جامعه محلی را دور یکدیگر جمع می کند. که بستری برای ایجاد محله آگاه و فعال می تواند باشد. و در کنار کودکان، بزرگسالان را نیز با فعالیت های کشاورزی ارگانیک و کشاورزی شهری آشنا می کند.
برخی پروژه های اجرا شده
آدرس: تهران – نیاوران
تاریخ اجرای پروژه: ۱۳۹۳
معمار: مهندس عضدی فر
مساحت پروژه: ۱۸۰ متر مربع
آدرس: قم
تاریخ اجرای پروژه: ۱۳۹۱
نوع پروژه: مسکونی
مساحت پروژه: ۱۶۰ متر مربع
روف گاردن محوطه جنوبی ایرانمال
آدرس: تهران
تاریخ اجرای پروژه: 1397
نوع پروژه: تجاری - تفریحی
مساحت پروژه: 2000 متر مربع
ایجاد روف گاردن ها در محیط های اموزشی چه ضرورتی دارد؟
با سلام.
روف گاردن به دلایل مختلفی در محیط های آموزشی می تواند اجرا شود. به طور مثال مدارس غیر انتفاعی معمولا فاقد محوطه بازی کافی هستند. و روف گاردن می تواند به عنوان زمین تکمیلی استفاده شود.
در مدارس ترکیبی با کودکان در سنین مختلف، می توان در روف کاردن فضای بازی مستقل ایجاد کرد. علاوه بر آن محدوده های گیاهشناسی و باغچه های آموزشی در روف گاردن بهتر در برابر آسیب و رفت و آمد قابل حفاظت خواهند بود.
روف گاردن رو کجای مدرسه کار و اجرا کنیم که بهتر باشه
با سلام.
در صورتیکه هدف از اجرای روف گاردن ایجاد زمین ورزشی باشد، بهتر است در بام مسطح که بیشترین مقاومت را دارد اجرا شود.
در غیر این صورت برای فعالیت های آموزشی، بخش های محدود، دور از تاسیسات و در نزدیک ترین فاصله به ورودی بام برای این کار انتخاب شود.