آشنایی با دیوار پوش سبز
دیوار سبز از بهترین گزینه ها برای بالابردن سطح سبز شهری است. ساخت سازه های سبز عمودی ضمن استفاده از فضای بدون کاربرد دیوارها، اثرات زیست محیطی موثری مانند کاهش آلودگی هوا، کاهش مصرف انرژی و افزایش زیستگاهها دارند. با توجه به اقلیم، نوع ساختمان و هدف کاربری، سیستم های متنوعی از دیوارسبز طبیعی توسعه داده شده است. با این وجود در بعضی از پروژه ها امکان استفاده از دیوار سبز طبیعی وجود ندارد. انواع دیوارپوش سبز یا دیوار سبز مصنوعی برای این شرایط تولید شدند. که در سالهای اخیر نیز استفاده ی زیادی داشته اند. اسپینگر ( espinger ) در این مقاله به معرفی دیوار پوش سبز، ویژگی ها و سایر مشخصات آن پرداخته است.
کاربرد اصطلاح « دیوار پوش سبز »
دیوار پوش سبز در بازار ایران معمولا به انواع دیوار سبز مصنوعی گفته می شود. معادل انگلیسی این عبارت Artificial green wall است. که اصطلاحاتی مانند دیوار پوش سبز مصنوعی، دیوار سبز مصنوعی و گرین وال مصنوعی هم برای آن استفاده می شود. حتی در بعضی موارد با کاربرد پسوند طبیعی و مصنوعی، دیوار پوش سبز را در دو گروه جدای طبیعی و مصنوعی دسته بندی می کند.
از آنجا که اصطلاح دیوار پوش، عبارتی عام برای انواع متریال های پوشاننده دیوار است؛ با جستجوی عبارت «دیوار پوش سبز» در موتورهای جستجو ، انواع دیوار پوش های PVC ، فوم و سایر متریال های مصنوعی با رنگ سبز نیز پیشنهاد داده می شوند. با این حال مهمترین کاربرد عبارت دیوار پوش سبز که در این مقاله استفاده شده است، مربوط به انواع دیوار سبز مصنوعی است.
دیوار پوش سبز چیست؟
دیوار پوش سبز یا دیوار سبز مصنوعی از گیاهان مصنوعی ساخته می شود. این گیاهان شکل مصنوعی گیاهان مخصوص گرین وال هستند، که از ترکیبات پلاستیک(مانند پلی اتیلن، پلی پروپیلن، نایلون و پی وی سی)، فوم و پارچه ساخته می شوند. و بر اساس طراحی با چیدمان دستی یا پنل های پیش ساخته بر روی سازه نصب می گردند. این نوع از دیوار سبز هیچ گونه کارکرد زیست محیطی ندارد. و تنها اثر بصری و زیبایی شناسی آن در طراحی مدنظر است. با این وجود در فضاهایی که امکان نصب دیوار سبز طبیعی نیست، بر اساس الزامات کارفرما و پروژه می تواند به کار برده شود.
دیوار پوش های سبز در انواع محیط های داخلی و خارجی مورد استفاده قرار می گیرند. به همین دلیل در ساخت آنها علاوه بر ترکیبات پایه پلاستیک، از مواد آنتی یو وی، مواد مقاوم به گرما، سرما و آتش سوزی نیز استفاده می شود. این موارد کیفیت گیاهان تولید شده را در برابر شرایط محیطی افزایش می دهد. و رنگ و شفافیت طبیعی گیاه را در طولانی مدت حفظ می کند. استفاده از گیاهان مصنوعی با کیفیت یکی از مهمترین عوامل در ایجاد نمای طبیعی با طول عمر بالاست. ضمن آنکه اگرچه دیوار پوش سبز به هیچ نوع تاسیساتی نیاز ندارد، اما برای ایجاد حس تازگی و طراوت می توان در سازه آن از انواع مه پاش و آب پاش استفاده کرد. سیستم های آبیاری با ایجاد نمای مرطوب و بالا بردن رطوبت هوا در محیط اطراف به دیوار سبز نمایی طبیعی می دهند.
برای آشنایی با انواع دیوار خزه ای می توانید مقاله ” ساخت دیوار سبز با خزه ” را مطالعه نمایید.
انواع دیوار پوش سبز
گیاهان تکی
دیوارپوش های سبز ساخته شده از گیاهان تکی، متنوع ترین نوع دیوار سبز مصنوعی هستند. در این روش گیاهان مصنوعی به صورت تکی بر اساس طرح تهیه می شوند. و بر روی اسفنج یا فوم فشرده که به دیوار متصل شده است، از طریق فرو کردن، چسب و یا منگنه متصل می گردند. در شرایطی که دیوار پایه وجود نداشته باشد، می توان از ورق PVC یا پنل های آماده چوب به عنوان پایه استفاده کرد.
استفاده از گیاهان تکی در ساخت دیوار پوش های سبز خاص کاربرد زیادی دارد. زیرا به راحتی طرح های منحنی و انواع لوگو با آن قابل اجراست. ضمن آنکه می توان از گیاهان با بافت و سایز های متفاوت در کنار یکدیگر استفاده کرد؛ که در اجرای دیوارهای حاره ای و جنگلی به کار می روند. بهترین نوع گیاهان مصنوعی تکی در بازار ایران، از چین وارد می شوند. اگرچه محصولات کشورهای اروپایی نیز کیفیت بالایی دارند، اما به دلیل تفاوت قیمت قابل رقابت با محصولات چینی نیستند. به خصوص که گیاهان چینی با کیفیت جدید از گونه طبیعی گیاه قابل تشخیص نیست.
پیچک ها و گیاهان بالارونده
پیچک ها و گیاهات بالارونده می توانند یک گروه از گیاهان تکی در نظر گرفته شوند، که شاخه های بلندی دارند. این شاخه ها به صورت آویز یا بالارونده نصب می شوند. ساختار پایه پیچک ها معمولا به صورت حصار، نرده و شبکه کابلی است. که بوته های در بخش های مختلف آن به وسیله سیم به سازه متصل می شوند. و بر اساس طرح، شاخه های آنها در جهات مختلف بر روی سازه پیچانده شده یا متصل می گردند.
گیاهان رولی
بعضی از گیاهان مصنوعی مانند چمن مصنوعی به صورت رول تولید می شوند. این نوع از دیوارپوش سبز انعطاف پذیری مناسبی دارد. و برای نصب بر روی نرده، حصار، دیوارهای منحنی، شکسته و کنج ها بسیار مناسب است. طرح گیاهان در دیوار پوش سبز رولی معمولا شبیه به گیاهان پوششی با برگ های ریز و متوسط است. که می تواند به صورت کاملا متراکم (مانند چمن مصنوعی) و یا با تراکم کمتر شبیه به نمای سبز طبیعی پوتوس و پاپیتال باشد.
این نوع دیوار پوش بر اساس اندازه برش می خورد. و به طور مستقیم با میخ، بست و رول پلاک می تواند به دیوار نصب شود. برای اتصال آن به نرده ها و حصارهای فلزی نیز می توان از بست پلاستیکی و مفتول استفاده کرد. یکی دیگر از موارد استفاده دیوارپوش های سبز کم تراکم برای بستن دید تراس و بالکن یا ایجاد فضای خصوصی است. در این روش از دیوارپوش مانند پرده ی سبز با نمای گیاهی استفاده می شود.
پنل های پیش ساخته
در طرح های وسیع، استفاده از پنل های پیش ساخته می تواند بهترین گزینه برای اجرای با کیفیت دیوارپوش سبز باشد. انواع پنل های سبز با پوشش های گیاهی متنوع وجود دارند. که با ترکیب بندی های مختلف می توانند مورد استفاده قرار بگیرند. با اینکه ممکن است بین پنل های سبز و دیوار پوش رولی شباهت هایی وجود داشته باشد؛ اما پنل های سبز مزیت های متفاوتی از انواع رولی دارند.
تنوع طرح، بافت و حجم گیاهی در دیوارپوش سبز پنلی بیشتر است. پنل ها به دلیل داشتن بستر محکم و مقاوم به آسانی بر روی دیوار پایه نصب می شوند. در صورت نبود دیوار، تنها یک سازه فلزی ساده برای نصب آنها کافی است. و در طی مراحل نصب دچار کشیدگی یا افتادگی نامناسب نخواهند شد. در نتیجه نیروی غیر متخصص با تعداد کم قادر به نصب آن خواهد بود.
ویژگی های دیوار پوش سبز
اثرات زیست محیطی:
دیوار سبز مصنوعی فاقد هرگونه اثر زیست محیطی است. از آنجا که تمام گیاهان در این سیستم مصنوعی هستند، هیچ کارکردی در تصفیه هوا، جذب گرد و غبار و افزایش رطوبت نخواهند داشت. علاوه بر آن مواد تشکیل دهنده این گیاهان از انواع پلاستیک غیر قابل بازیافت است که در طولانی مدت باعث افزایش آلودگی محیط زیست می شود. به همین دلیل این نوع دیوارپوش از نظر زیست محیطی قابل توصیه نیست.
میزان صرفه جویی در انرژی:
دیوارسبز مصنوعی به صورت لایه ای پوشاننده بر روی دیوار پایه نصب می شود. به همین دلیل شکلی از عایق حرارتی خواهد بود. و میزان انتقال دما در آن به تراکم گیاهان، بافت بستر و نوع پلاستیک سازنده دیوار پوش بستگی دارد. علاوه بر آن نصب این نوع دیوار پوش سبز بر روی دیوارهای بیرونی ساختمان، تا حدی از سازه بیرونی در برابر تابش خورشید، اثرات گرمایی، سرمایی و باد محافظت می کند. با وجود اینکه میزان اثربخشی دیوار سبز مصنوعی در کاهش مصرف انرژی قابل مقایسه با دیوار سبز طبیعی نیست؛ اما اثر بخشی آن در برابر دیوار بدون دیوار پوش سبز کاملا قابل تشخیص است.
کنترل آلودگی صوتی:
شاید بتوان گفت که اثر دیوار پوش سبز بر کنترل صوت بیشتر از کنترل تغییرات حرارتی است. پلاستیک های به کاربرده شده در دیوار پوش سبز از انواع مواد عایق صوت است. ضمن آنکه بافت متخلخل و ناهموار گیاهان در آن مانند پنل های عایق عمل می کند. که باعث کاهش عبور صوت و انعکاس صدا می شود.
اثرات روانشناسی:
قرارگرفتن منظر سبز و طبیعی در برابر انسان، اثر روانی زیادی بر سلامت روانی دارد. ارتباط چندجانبه انسان با طبیعت تمام حواس پنج گانه شامل بینایی، بویایی، شنوایی،چشایی و لامسه را در بر می گیرد. تحقیقات متعدد در مراکز درمانی نشان داده است که اگرچه دید بصری بیماران به منظر سبز دور هیچگونه اثر زیست محیطی در درمان ندارد؛ اثر روانی ناشی از دیدن مناظر سبز به طور موثر در بالارفتن سرعت بهبود بیماران موثر است. بر همین اساس اثر روانی دیوارسبز مصنوعی بر سلامت روان و افزایش کیفیت محیط تایید شده است.
اثرات زیبایی شناسانه:
اگرچه گیاهان مصنوعی تغییر طبیعی فصلی ندارند. اما از نظر بصری می توانند شبیه گیاهان همیشه سبز در نظر گرفته شوند. بسیاری از گیاهان مصنوعی تولید شده نیز شکل مصنوعی گیاهان همیشه سبز هستند؛ تا ظاهری طبیعی تر داشته باشند. استفاده از دیوارپوش سبز یکی از گزینه های مناسب برای ایجاد منظر طبیعی است. و اگرچه کاملا طبیعی به نظر نمی رسد، اما محصولات جدید تا حد زیادی می تواند با دیوارهای سبز طبیعی از نظر بصری رقابت کند.
قیمت دیوار پوش سبز چقدر است؟
برخلاف تصور رایج قیمت دیوارپوش سبز با کیفیت، تقریبا با دیوار سبز طبیعی برابر است. قیمت دیوارسبز طبیعی شامل هزینه سازه، اجرا، گیاهان و نگهداری در طول زمان است. هزینه دیوار پوش سبز با کیفیت که گیاهان آن از نظر ظاهری شبیه به گیاه طبیعی باشند، قابلیت شستشو و مقاومت در برابر گرما، سرما، ضربه یا کشش را داشته باشند بسیار بالاست. به طوریکه می توان گفت در شرایط یکسان انتخاب کارفرما بر اساس اولویت در انتخاب اثرات بهینه زیست محیطی دیوار سبز طبیعی و یا عدم نیاز به نگهداری دیوار پوش سبز خواهد بود.
مزایای دیوار پوش سبز چیست؟
- نصب سریع و آسان
- نگهداری حداقلی
- عایق دما و صوت
- زیبایی بصری در تمام طول سال
- فاقد حشره، آفت و آلودگی
- قابلیت اجرا در هر فضایی
- قابلیت شست و شو
معایب دیوار پوش سبز
- عدم کارکرد زیست محیطی
- هزینه نزدیک به دیوارسبز طبیعی، به خصوص در انواع با کیفیت
- عدم امکان تعویض گیاه در محصولاتی با تولید یا واردات محدود
کاربرد دیوار پوش سبز چیست؟
- شرایط نامناسب سازه برای نصب دیوار سبز طبیعی (فضای کم، عدم دسترسی به آب و برق، مقاومت کم دیوار)
- شرایط نامناسب اقلیمی (خشکی، گرما یا سرمای دوره ای شدید)
- حساسیت به مواد مترشحه گیاهی (گرده، پرزهای گیاهی، عطر گل ها، خاک و رطوبت)
- اهمیت زیاد کنترل آلودگی ها در فضای مورد نظر (کنترل ورود حشرات، قارچ، باکتری و کلیه میکروارگانیسم های آلوده کننده)
- فاصله کم کاربر با دیوار سبز، تردد زیاد و تلفات گیاهی بالا در اثر برخورد استفاده کنندگان با گیاه
- فضاهای طراحی شده برای کودکان ۰ تا ۵ سال ، به منظور حفظ امنیت بیشتر کودکان
در چه شرایطی از دیوار پوش سبز استفاده می شود؟
مهمترین دلیل استفاده از دیوار پوش سبز، بعضی از ویژگی های ذاتی دیوارسبز طبیعی است. که در حالت عادی یک مزیت محسوب می شود. اما در شرایط خاص ممکن است نا مطلوب باشد. به طور مثال مواد ترشح شده گیاهی مانند گرده، صمغ، فیتونسیدها و حتی ذرات ریز خاک و رطوبت یکی از مزیت های مهم دیوار سبز طبیعی محسوب می شوند. استنشاق این ترکیبات باعث ایجاد آرامش در انسان است. اما همین ترکیبات در محیط های درمانی باعث تشدید حساسیت خواهند بود.
یکی دیگر از مهمترین مزیت های دیوار سبز طبیعی ایجاد زیستگاه برای گونه های پرندگان، حشرات و انواع میکروارگانیسم های مفید است. در حالیکه محیط های با حساسیت بالا مانند بیمارستان و مهدکودک ها نیاز به رعایت شدید ضوابط بهداشتی دارند. به همین دلیل گیاهان مصنوعی با قابل شست شو و بدون آلودگی گزینه مناسبی برای آنهاست.
در کنار تمام موارد فوق، گیاهان طبیعی نیاز به نگهداری مناسب دارند. و به طور طبیعی در برابر ضربه، فشار و کشش آسیب پذیر هستند. به همین دلیل در فضاهای پر تردد و شلوغ با شرایط آسیب پذیر، می توان از دیوارپوش سبز استفاده نمود. مراکز تجاری، مراکز کودکان و یا بخش های پر تردد ادارات از مواردی هستند که نصب دیوار سبز مصنوعی در آنها می تواند نتیجه بهتری از انواع دیوار سبز طبیعی داشته باشد.
برخی پروژه های اجرا شده
آدرس: تهران – نیاوران
تاریخ اجرای پروژه: ۱۳۹۳
معمار: مهندس عضدی فر
مساحت پروژه: ۱۸۰ متر مربع
آدرس: قم
تاریخ اجرای پروژه: ۱۳۹۱
نوع پروژه: مسکونی
مساحت پروژه: ۱۶۰ متر مربع
روف گاردن محوطه جنوبی ایرانمال
آدرس: تهران
تاریخ اجرای پروژه: 1397
نوع پروژه: تجاری - تفریحی
مساحت پروژه: 2000 متر مربع