گیاهان مناسب دیوار سبز بیرونی
انتخاب گیاهان مناسب دیوار سبز بیرونی می تواند از انتخاب یک گیاه رونده تا بوته های گل و میوه با یک سیستم مهندسی شده پیچیده و پیشرفته هیدروپونیک باشد. در کاشت گیاهان گرین وال های خارجی نکته مهم این است که، همیشه گیاهان میبایست متناسب با آب و هوا و جهت گیری مکانی دیوارسبز انتخاب شوند. زیرا تابش آفتاب، دما و میزان تبخیر می تواند بسیار متفاوت باشد. برای آشنایی بیشتر با گیاهان مناسب دیوار سبز در ادامه با اسپینگر ( espinger ) همراه باشید.
بوته های کم رشد، گیاهان چند ساله و گیاهان علفی همگی می توانند در دیواره های سبز بخوبی رشد کنند، به شرط آنکه به درستی انتخاب شده باشند و ویژگیهای تهاجمی نداشته باشند. همچنین می توان برای کاشت میوه و سبزیجات نیز از دیوار سبز استفاده کرد.
برای آشنایی با طراجی دیوارهای سبز می توانید مقاله ” طراحی گرین وال “ را مطالعه نمایید.
دیوارهای آفتاب گیر (بیش از نیمی از روز دارای آفتاب تابستانه)
در این بخش به معرفی چند نمونه گیاه، که مناسب کاشت در دیوارهای سبز بیرونی در مناطق گرم و خشک مانند تهران هستند، میپردازیم.
گیاهان یک ساله ، چند ساله و علفی
۱-سراتواستیگما
نام علمی Ceratostigma plumbaginoides
سراتواستیگما گیاهی با گلهای آبی رنگ،در برخی گونه ها کمی متمایل به سرخ، و مقاوم است. گونه ای از خانواده plumbago ، بومی غرب چین، که معمولاً در کوهپایه های صخره ای یافت می شود .
گستردگی این گیاه به ۵۰ سانتی متر می رسد. چند ساله، علفی، با برگهای کوچک تخم مرغی، و گلهای آبی روشن که در اواخر تابستان و اوایل پاییز ظاهر میشوند و زیبایی خاصی به گرین وال شما میدهد. برگها ممکن است قبل از ریزش قرمز یا بنفش شوند.
این گیاه به عنوان یک گیاه زینتی در آب و هوای معتدل رشد می کند. تا دمای ۱۰ درجه سانتیگراد مقاوم است، اما بیشتر خاک مرطوب و خوب زهکشی شده در یک مکان آفتابی و محافظت شده را ترجیح می دهد. از آنجا که می تواند گونه ای مهاجم باشد، برای رشد در گلدان و گرین وال مناسبتر است.
سراتواستیگما توسط ریزوم ها گسترش می یابد. و یک پوشش جذاب را ایجاد می کند. به طور معمول ساقه های آن، ۱۵-۲۵ سانت بلند می شوند. دارای برگهای بیضی شکل است که در انتها باریکتر می شوند. برگها براق و سبز هستند که در پاییز قرمز برنزی می شوند. گلهای خوشه ای آبی رنگ ۵ شاخه ای، در طول تابستان تا زمستان در بالای شاخ و برگ گیاه، ظاهر می شوند.
۲-مینا مکزیکی(پیر بهار)
نام علمی Ehgeron karuinskianus
یک گیاه چند ساله بسیار زیبا که شباهت زیادی به گل مینا دارد. نگهداری آن آسان است و گل های کوچک آن اواخر بهار، تابستان و حتی پاییز ظاهر می شوند.
وقتی گلها برای اولین بار شکوفا می شوند، رنگ آنها سفید است. آنها به تدریج به رنگهای ملایم صورتی و سپس بنفش تبدیل می شوند. همچنین جاذب زنبورها و پروانه ها هستند.
این گیاه مقاوم به خشکی و بومی مکزیک است و برای پرورش در آب و هوای گرم و خشک بسیار مناسب است. این بدان معناست که در دیوارهای سبز بیرونی با آفتاب کامل نیز به خوبی رشد می کند.
به دلیل سهولت انتشار، از آن به عنوان گیاه پوششی نیز استفاده می شود. رشد زیادی دارد و اگر احتیاط نکنید می تواند تمام فضا را اشغال کند.
۳-فرفیون
نام علمی Euphorbia myrsinites
فرفیون یک گیاه همیشه سبز است. دارای ساقه های پراکنده، که به طول ۲۰-۴۰ سانتی متر رشد می کنند. برگهای آن بصورت مارپیچی منظم، گوشتی ،به رنگ سبز مایل به آبی است. طول برگها ۱-۲ سانتی متر می باشد. گلها نامشخص است، اما توسط برگهای زرد و سبز روشن (قرمز رنگ در برخی دیگر از انواع آن) احاطه شده است. فرفیون به برگهای مارپیچی سبز مایل به آبی و گلهای شگفت انگیز آن معروف است که توسط پوسته های زرد و درخشان احاطه شده اند. گلهای این گیاه بیشتر در بهار شکوفا می شوند. این گیاه بومی آسیای صغیر و جنوب شرقی اروپا است. گیاه فرفیون معمولا توسط بذر گسترش می یابد.
شیره این گیاه سمی ست و می تواند باعث تحریک پوست و چشم در انسان و یا حتی کوری شود. در صورت بلع باعث حالت تهوع و بیماری شدیدی می شود. در هنگام از بین بردن این گیاهان، از عینک ، دستکش و وسایل محافظ استفاده می شود. كودكان نسبت به بزرگسالان به علائم حساسیت بیشتری دارند و به همین دلیل نباید در نزدیک مناطق بازی و در دسترس کودکان کاشته شود. حیوانات خانگی نیز می توانند واکنشهای مشابهی در مقابل قرار گرفتن در معرض شیره گیاه فرفیون داشته باشند.
این گیاه به دلیل شاخ و برگهای متمایز خاکستری نقره ای به عنوان یک گیاه زینتی کشت می شود و در حاشیه باغها، با کاشتهای انبوه و نیز بعنوان یک گیاه گلدانی در گرین والها نیزمورد استفاده قرار می گیرد. این گیاه بیشتر در مناطق خشک کاشته می شود.
فرفیون به عنوان یک گونه مهاجم یا علف هرز نیز شناخته شده است، به همبن دلیل در بعضی کشورها در برخی از مناطق ممنوع است. بنابراین در صورت کاشت این گیاه میبایست از گسترش بیش از حد آن جلوگیری نمود.
۴- فستوکای آبی
مشخصات فستوکای آبی چیست؟
گیاه فستوکای آبی Festuca glauca ، گونه ای همیشه سبز است. وقتی برخی از برگهای های قدیمی را از دست می دهد، در بهار برگهای تازه و آبی رنگ آن رشد می کند. برگهای قدیمی تر به گیاه می چسبند و رنگ روشن گیاه را از بین میبرد. می توانید برگهای قدیمی را با دست حذف کنید. فستوکا حجم توپی مانند و زیبایی از برگها و ساقه های بلند است. گلها در اردیبهشت و خرداد شکوفا می شوند. یک نکته مهم در مورد گیاه فستوکای آبی تحمل آن است. مناطق با آفتاب زیاد را ترجیح می دهد. ولی گرمای خیلی شدید باعث از بین رفتن گیاه می شود.
۵-گیاه مرزنگوش( مرزنجوش)
نام علمی Origanum laevigatum
گونه ای از گیاهان گلدار از خانواده Lamiaceae و بومی قبرس، سوریه و ترکیه است. ارتفاع این گیاه به بلندی ۵۰-۶۰ سانتی متر می رسد و به طول ۴۵ سانتی متر گسترده می شود. دارای برگهای معطر و خوشه های از گلهای صورتی قیفی شکل است. شاخه های آن در تابستان بنفش رنگ است.
از این گیاه در آشپزی نیز استفاده می شود. همچنین از آن به عنوان یک گیاه زینتی در دیوارهای سبز، و نیز به عنوان گیاه پوششی در شرایط آفتابی و زهکشی خوب استفاده می شود. خاک ضعیف را تحمل می کند، اما از رطوبت زمستان بیزار است.
مرزنگوش به راحتی در خاکهای با آبیاری کم، زهکشی متوسط و در آفتاب کامل رشد می کند. در خاکهای لومی شن و ماسه بسیار خوب عمل می کند. تحمل گرما و خشکسالی آن خوب است. برای کاشت آن از خاک های بسیار اسیدی نباید استفاده کرد. همچنین در خاکهای با زهکشی ضعیف به خوبی رشد نمی کند. بهتر است گیاه قبل از گلدهی هرس شود تا گیاه مرتب بماند و برگهای جدید رشد کند. گیاه مرزنگوش ممکن است به صورت یکساله پرورش داده شوند. همچنین اگر در گلدانهای گرین وال در داخل منزل که در کنار پنجره رو به آفتاب در زمستان قرار داده شود، می تواند رشد خوبی داشته باشد.
میوه و سبزیجات دیوار سبز خارجی
بسیاری از گیاهان و سبزیجات خوراکی را می توانید در گرین وال خود در محوطه ساختمان پرورش بدهید. ضمن برخورداری از زیبایی آنها، طعم لذت بخش گیاه دست کاشت خود را نیز بچشید. در اینجا با گیاهان دیوار سبز بیرونی از انواع سبزیجات، که مناسب مکانهای آفتابی هستند، آشنا می شویم.
۱-ریحان
ریحان گیاهی است یک ساله، یا چند ساله، که از برگ های آن استفاده می شود. بسته به نوع، می تواند ارتفاعی بین ۳۰ تا ۱۵۰ سانتی متر داشته باشند. برگهای آن سبز و بیضی شکل است، اما بسته به نوع آن در اندازه ها و شکل های بسیار متنوعی وجود دارد. طول برگها از ۳ تا ۱۱ سانتی متر است و عرض بین ۱ تا ۶ سانتی متر دارند. برگهای ریحان روی یک ساقه اصلی ضخیم و بصورت مرکزی رشد می کنند. رنگ برگها از سبز تا بنفش است. برگ های بسیار معطر نیز از طعم های متنوعی لذت بخشی برخوردارند. گلهای آن کوچک و سفید رنگ است و از گل آذین مرکزی رشد می کند که از ساقه مرکزی بالای گیاه بیرون می آید. گلها بسیار کوچکند اما بسیار محبوب زنبورهای عسل هستند.
گیاه ریحان یکی از محبوب ترین گیاهان و همچنین یکی از ساده ترین آنها جهت کاشت در گرین وال است. ریحان شیرین (Ocimum basilicum) از خانواده نعناع ها است.
انواع ریحان در هوای گرم و آفتابی به راحتی رشد می کنند. از برگها معمولاً در پخت و پز استفاده می شود، اما جوانه های گل نیز خوراکی هستند. این گیاه سریع رشد در گلدانی گرین وال به اندازه ی کشت در زمین رشد می کند. در هوای کاملاً گرم، گیاهان جدید ریحان را هرس می کنند، تا رشد آن بیشتر شوند.
۲-گوجه گیلاسی
روش کاشت گوجه گیلاسی در دیوار سبز چیست؟
از دیگر گیاهان مناسب دیوار سبز بیرونی نوعی گوجه فرنگی کوچک گرد است که با روش های اصلاح ژنتیکی بوجود آمده است. گوجه گیلاسی ها اگرچه معمولاً قرمز هستند، به رنگهای دیگری مانند زرد ، سبز و سیاه نیز وجود دارد. برای کاشت در اوایل بهار، چه بذرهای این گیاه را در داخل منزل کاشته باشید و چه نشای آن را خریداری کرده اید، مطمئن باشید که دیگر احتمال سرما وجود ندارد. نشاها اگر هوا خیلی سرد شود از بین می روند. صبر کنید تا بوته های کوچک شما ۱۵-۲۵ سانتی متر بلند شوند ، و در زمان کاشت حداقل دو تا پنج سانت بین نشاها فاصله بگذارید. گوجه با PH خاک ۶/۲ تا ۶/۵ و زهکشی خوب، بخوبی رشد می کند. و هر روز به چهار تا شش ساعت آفتاب نیاز دارد.
برای جلوگیری از برخی مشکلات رایج در هنگام پرورش گوجه گیلاسی، در زیر هر گلدانی یک مشت آهک بپاشید و مقدار کمی کود گوجه فرنگی نیز استفاده کنید تا گیاهان شما رشد خوبی داشته باشند.
۳-گشنیز
از دیگر گیاهان دیوار سبز بیرونی از خانواده سبزیجات گیاه یکساله سریع الرشد گشنیز است.گیاهی معطر که در هوای خنک بهار و پاییز بهترین رشد را دارد.
گشنیز بهترین عملکرد را در خاک زهکشی شده و آفتاب کامل دارد، اما در اوج تابستان اگر سایه باشد گرما را بهتر تحمل می کند. جوانه زدن دانه ها ممکن است کند باشد.
گشنیز دارای ریشه بلند است بنابراین بهتر است هنگام جابجایی مراقب ریشه ها بود. بذره در سینی های مخصوص، مستقیماً در خاک قرار داده می شود، و سپس نشاها را در گلدانیها می کارند. بذرها را به عمق ۱ سانتیمتر ردیفی با فاصله از یکدیگر بکارید. بذرها باید طی ۷-۲۰ روز جوانه بزنند. سپس نشاها را در گلدانها کشت کنید. همچنین میتوان بذرها را مستقیما در گلدانهای گرین وال کاشت.
۴-پیاز کوهی
گیاهی است به ارتفاع ۱۵ تا ۳۰ سانتی متر که برگ های متعدد افراشته و متراکم دارد. پوست پیازکوهی نازک و سفید است و هنگامی که گیاه به طور کامل می رسد، می ریزد. ساقه این گیاه دایره ای شکل و صاف می باشد. هنگام کاشت این گیاه هوشیار باشید، زیرا در صورت اجازه رشد کامل، گلها ( بذرها را پراکنده می کنند) باغ شما را تسخیر می کند. با این حال، اگر در نهایت به قسمت های دیگر باغ شما حمله کند، پاکسازی آن آسان است. گل های این گیاه دارای گلچه های زیادی است و به رنگ سفید یا بنفش کم رنگ می باشد.
پیاز کوهی برای دیگر گیاهان یک همراه فوق العاده است زیرا باعث جلوگیری از گسترش آفات می شود. این گیاه بیشتر در مناطق آمریکای شمالی و اروپا به صورت خودرو یافت می شود و در تمام مناطق دیگر جهان به صورت کاشته شده وجود دارد. در ایران، بیشتر در آذربایجان و تهران وجود دارد.
۵-پونه کوهی
پونه کوهی گیاهی با رایحه و طعم قوی از گیاهان مناسب دیوار سبز بیرونی است. در گلدان های گرین وال به خوبی رشد می کند و در اواخر تابستان می توانید، از گلهای سفید پونه کوهی در کناربرگهای سبز روشن آن لذت ببرید.
پونه کوهی مکان آفتابی را ترجیح می دهد. با این حال بهتر است درسمت جنوب، از کمی سایه بعد از ظهر بهره مند شود. این گیاه را در خاک زهکشی شده با PH بین ۶/۵ تا ۷/۷ قرار دهید. برای بهبود خاک آن، خاک غنی از کمپوست را با لایه خاک موجود گلدان خود مخلوط کنید. خاک غنی و پر از مواد مغذی پایه و اساس یک محصول عالی است. پونه کوهی نیز از گیاهان مناسب دیوار سبز بیرونی است که در گلدانهای گرین وال بخوبی رشد می کند به زیبایی از لبه گلدان یا دیواره آن پایین میریزد.
برای آشنایی با اجرای دیوارهای سبز می توانید مقاله ” اجرا و نصب گرین وال “ را مطالعه نمایید.
برخی پروژه های اجرا شده
آدرس: تهران – نیاوران
تاریخ اجرای پروژه: ۱۳۹۳
معمار: مهندس عضدی فر
مساحت پروژه: ۱۸۰ متر مربع
آدرس: قم
تاریخ اجرای پروژه: ۱۳۹۱
نوع پروژه: مسکونی
مساحت پروژه: ۱۶۰ متر مربع
روف گاردن محوطه جنوبی ایرانمال
آدرس: تهران
تاریخ اجرای پروژه: 1397
نوع پروژه: تجاری - تفریحی
مساحت پروژه: 2000 متر مربع
این گیاهانی که برای دیوار سبز نام بردید باید حتما خارج از جاهای بسته کار بشن؟
با سلام. بله.
گیاهان مناسب دیوار سبز خارجی نیاز به تغییرات دمایی بالا، رطوبت کمتر و تابش مستقیم خورشید دارند. و در فضای داخلی پژمرده شده یا رشد نامناسب خواهند داشت.
سلام گل های فرفیون برای استفاده در روف گاردن مناسب هست و احتیاج به نور زیاد دارن؟
با سلام. گیاه فرفیون گونه های متعددی دارند. که تقریبا همه آنها نور پسند هستند.
در مناطق مرطوب می توانند در فضای آزاد به راحتی استفاده شوند. اما در شهرهایی مانند تهران تنش خشکی ، دمایی و شدت آفتاب در روف گاردن مناسب نگهداری از این گیاه نیست.
با این وجود بر اساس میکروکلایمت روف گاردن خود می توانید از باغبان متخصص راهنمایی بخواهید.