خاک مناسب برای روف گاردن چه ویژگی هایی دارد؟
جدیدترین بخش سبز ساختمان ها، روف گاردن است که به عنوان حیاط خصوصی یا نیمه خصوصی ساکنین استفاده می شود. باغ های ساخته شده روی بام از نظر شرایط محیطی متفاوت از باغ های معمولی هستند. به همین دلیل ساخت و نگهداری آنها تخصصی تر از فضای سبز در سطح زمین است؛ و نیاز به تکنیک های متفاوت و متریالهای مخصوص دارد. این تفاوت به خصوص در اجزای اصلی آن مانند مصالح، نوع گیاه، آبیاری و خاک روف گاردن دیده می شود. برای آشنایی بیشتر در ادامه با اسپینگر ( espinger ) همراه باشید.
تجربه ی رایج از پرورش و نگهداری گیاهان مربوط به باغچه ها، باغ های ویلایی و یا گیاهان آپارتمانی است. این گیاهان در شرایط طبیعی خود قرار گرفته اند. یعنی خاک مناسب، دمای متعادل و رطوبت کافی دارند. ضمن آنکه حجم گیاهی انبوه، رطوبت بالایی را در هوای اطراف نگه داشته و اثر باد، گرما و سرما را کنترل می کند. در انتقال گیاهان از سطح زمین به بام، همه ی شرایط محیطی تغییر می کند. رطوبت هوا کم شده، شدت گرما، سرما، تابش آفتاب و باد بالاتر خواهد بود. در نتیجه برای جلوگیری از ایجاد تنش در گیاهان، شرایط کشت آنها باید تا سطح بالایی بهینه و مناسب رشد آنها باشد.
خاک روف گاردن چه ویژگی هایی دارد؟
خاک روف گاردن بستر اصلی رشد گیاه است. با توجه به شرایط روف گاردن، این بستر باید ویژگی هایی داشته باشد که بهترین شرایط زندگی و رشد گیاه را فراهم کند. خاک های مخصوص روف گاردن دارای بافت و تخلخل مناسب، مواد غذایی بالا، زهکش خوب و وزن سبک تر هستند. از آنجاییکه بستر رشد در روف گاردن محدود است، استفاده از خاک مناسب اثر مستقیم بر رشد ، کیفیت و طول عمر گیاهان دارد. در ادامه هر یک از این ویژگی ها به تفکیک شرح داده شده است.
برای مطالعه بیشتر درباره ساخت روف گاردن می توانید مقاله ” نکات پایه در ساخت روف گاردن “ را مطالعه نمایید.
سبک بودن خاک روف گاردن
بیشتر وزن روف گاردن، بعد از مصالح ساختمانی مربوط به خاک کشت است. انتخاب خاک سبک و با کیفیت مهمترین نکته از نظر امنیت سازه است. وزن خاک معمولی باغی در مترمربع بین ۱ تا ۱٫۵ تن در هر متر مکعب، بر آورد می شود. در حالیکه میزان تحمل بار سازه در بام های معمولی بسیار کمتر از این مقدار است.
وزن خاک روف گاردن چقدر است؟
خاک ترکیبی سبکی که برای روف گاردن استفاده می شود، عموما وزنی بین ۴۰۰ تا ۷۰۰ کیلوگرم بر مترمکعب خواهد داشت. این خاک معمولا با ترکیباتی مانند سبوس برنج، پرلیت، کوکوپیت و ورمیکولیت سبک می شود. این مواد وزن حجمی کمی داشته و ضمن نگهداری آب وزن ترکیب خاک را کم می کنند. با این وجود به تنهایی برای رشد گیاه مناسب نیستند.
علاوه بر موارد گفته شده به دو نکته دیگر نیز باید توجه شود. اول آنکه وزن اشباع خاک در بارندگی و آبیاری نیز در نظر گرفته شود. چون در حالت اشباع وزن خاک تا یک سوم وزن عادی بالا می رود. پس باید وزن بار وارد بر سقف با در نظر گرفتن وزن اشباع بررسی شود. نکته دوم آنکه به دلیل محدودیت وزنی، عمق خاک روف گاردن حداقلی و تنها در حد نیازهای حیاتی گیاه است. در نتیجه بیشتر بخش ها عمقی کمتر از ۶۰ سانتی متر دارند و تنها برای کشت درخت و درختچه به عمق ۹۰ سانتیمتر به بالا نیاز است. پس با توجه به حجم خاک مورد استفاده بار وارد بر سقف تعیین می شود. که عموما کمتر از ۵۰۰ کیلوگرم در متر مربع خواهد بود.
تخلخل مناسب خاک
تخلخل، فضای خالی بین ذرات جامد خاک است که با آب و هوا پر می شود. ساختار خاک میزان تخلخل را به وجود می آورد. خاک ایده آل خاکی است که دارای ۵۰ درصد مواد جامد، ۲۵ درصد آب و ۲۵ درصد هوا باشد. تخلخل مناسب سه ویژگی مهم در خاک را به وجود می آورد: نفود هوا، نفوذ آب و زهکشی آب. نسبت مناسب آب و هوا در خاک برای سلامت ریشه و رشد گیاه اهمیت دارد. و زهکش مناسب مانع از آب ماندگی در خاک می شود.
نفوذ هوا
هوای موجود در خاک برای تنفس ریشه و فعالیت های طبیعی آن ضروری است. حجم این هوا و کیفیت آن با توجه به سرعت تهویه خاک و گازهای تولید شده از فعالیت های زیستی درون خاک تغییر می کند. در صورت عدم تهویه و بالا رفتن فعالیت های غیر هوازی، مواد آلی خاک تغییر کرده و مواد سمی بوجود می آورد. به همین دلیل تخلخل مناسب و تهویه هوا برای گیاهان ضروری است.
نفوذ و نگهداری آب
یکی از ویژگی های مهم خاک مناسب روف گاردن ، قابلیت نگهداری آب است. از آنجایی که تابش آفتاب و باد در سطح بام بیشتر است، نیاز گیاه به رطوبت بیشتر از سطح زمین خواهد بود. قابلیت نگهداری آب، این رطوبت را در فواصل بین آبیاری تامین می کند. نوع و اندازه ذرات تشکیل دهنده خاک توانایی نگهداری آب را تعیین می کنند. خاک های ماسه ای با وجود داشتن زهکش بسیار خوب، ظرفیت نگهداری آب کمی دارند. بر خلاف آنها خاک های رسی زهکش بسیار ضعیفی داشته و قابلیت نگهداری بالای آب در آنها، مانع نفوذ هوا می شود. ترکیب مناسب نسبتی از رس و ماسه به همراه مواد آلی است. ترکیباتی مانند پرلیت، ورمیکولیت، کوکوپیت و پیت ماس ظرفیت نگهداری آب را افزایش می دهند.
زهکشی خاک
خروج آب اضافی از خاک در روف گاردن بسیار اهمیت دارد. باقی ماندن این آب در خاک، ضمن وارد کردن بار اضافه به بام مانع نفوذ هوا نیز می شود. در نتیجه گیاهان بر اثر آب ماندگی دچار خفگی می شوند. علاوه بر آن رطوبت زیاد خاک باعث بالا رفتن میزان آلودگی و بیماری ها نیز خواهد شد.
پیوستگی مناسب بافت خاک
بافت خاک باید پیوستگی و وزن مناسب برای استقرار ریشه و نگه داشتن گیاه را داشته باشد. در خاک های بسیار سبک با پیوستگی کم، گیاه استحکام لازم را ندارد و در اثر باد یا آبیاری با فشار ریشه گیاه از خاک خارج می شود. این نکته به خصوص در مورد گیاهان با ارتفاع بلند تر و شاخسارهای بیشتر اهمیت دارد. چون در مناطق دارای باد شدید ممکن است نیاز به استفاده از سیستم های تثبیت فیزیکی دیگری نیز باشد. ضمن آنکه در باد افتادگی، امکان سقوط گیاهان حاشیه بام به پایین نیز وجود دارد. یکی دیگر فواید مهم بافت مناسب خاک، ریشه دوانی مناسب گیاه در آن خواهد بود که به تثبیت سریعتر گیاه کمک خواهد کرد.
غنی بودن خاک روف گاردن
مواد غذایی مورد نیاز گیاه از طریق خاک تامین می شود. عمق خاک روف گاردن بسیار محدود است. برای کم کردن بار سازه حجم خاک تنها در حد نیاز برای تثبیت و رشد گیاه در نظر گرفته می شود. به همین دلیل این حجم محدود از خاک علاوه بر تخلخل، بافت و وزن مناسب، باید مواد غذایی لازم گیاه را نیز تامین کند. به همین دلیل یک سوم از ترکیب خاک روف گاردن حتما یکی از ترکیبات آلی بسیار غنی است مانند: خاک برگ، پیت ماس، کمپوست و ورمی کمپوست. این ترکیبات که از تجزیه مواد آلی بدست می آیند، از نظر مواد غذایی همه مواد مورد نیاز گیاه را در خود دارند. علاوه بر آن این ترکیبات به خاطر بافت مناسب، علاوه بر بالابردن تخلخل و ظرفیت نگهداری آب، آن را سبک می کنند.
خاک مناسب برای روف گاردن باید تمامی ویژگی های ذکر شده در بالا را داشته باشد. با این حال ترکیب های متفاوت و زیادی برای روف گاردن ها استفاده می شود. این ترکیبات بسته به نوع روف گاردن، عمق خاک، وزن مورد نظر، اقلیم و گیاهان انتخاب شده متفاوت هستند. همه این ترکیبات دارای سه بخش اصلی هستند. بخشی دارای زهکش مناسب، بخشی به عنوان سبک کننده و بخشی هم برای تامین مواد آلی مورد نیاز گیاهان. در مقاله بعدی با عنوان « ترکیبات خاک » این مواد، ویژگی ها و درصد ترکیب آنها معرفی خواهد شد.
برخی پروژه های اجرا شده
آدرس: تهران – نیاوران
تاریخ اجرای پروژه: ۱۳۹۳
معمار: مهندس عضدی فر
مساحت پروژه: ۱۸۰ متر مربع
آدرس: قم
تاریخ اجرای پروژه: ۱۳۹۱
نوع پروژه: مسکونی
مساحت پروژه: ۱۶۰ متر مربع
روف گاردن محوطه جنوبی ایرانمال
آدرس: تهران
تاریخ اجرای پروژه: 1397
نوع پروژه: تجاری - تفریحی
مساحت پروژه: 2000 متر مربع
سلام خاکی که تو روف گاردن پشت بام قراره استفاده بشه چه ویژگی های باید داشته باشه
با سلام. خاک روف گاردن از انواع خاک بسیار سبک و مغذی است که به صورت ترکیبی از خاک برگ، انواع کمپوست، پرلیت، خاک باغچه و مواد تکمیلی با توجه به پروژه تهیه می شود. برای اطلاعات بیشتر در این خصوص می توانید به مقاله «ترکیب خاک روف گاردن» مراجعه کنید.