کاربرد نقشه اتوکد روف گاردن و فازهای طراحی آن
طراحی روف گاردن مانند سایر بخش های معماری دارای سه فاز اصلی است. فاز صفر شامل: شناخت، تحلیل، ایده پردازی. فاز یک شامل : کانسپت، نقشه اولیه و طرح سه بعدی. فاز دو شامل: نقشه های فنی و جزئیات اجرایی. آشنایی با این نقشه ها و درست طی کردن روند طراحی روف گاردن اثر زیادی بر نتیجه کار خواهد داشت. با این وجود تخصص کم در روف گاردن، معمولا نقشه های اجرایی را به پلان های معماری محدود می کند. و در بهترین شرایط بعضی از جزئیات فنی مانند کف پوش، آلاچیق و دیوارکشی ها به عنوان نقشه اتوکد روف گاردن ارائه می شود. در حالیکه نقشه های اجرایی شامل جزئیات بیشتری باید باشند. برای آشنایی بیشتر با کاربرد نقشه اتوکد روف گاردن در ادامه با اسپینگر ( espinger ) همراه باشید.
کاربرد اتوکد در طراحی روف گاردن چیست؟
نقشه های روف گاردن گروهی از انواع پلان های معماری منظر هستند. و برای ترسیم دقیق و با جزئیات آنها از برنامه اتوکد استفاده می شود. برنامه اتوکد از فاز مطالعات و تهیه نقشه های وضع موجود وارد روند طراحی می شود. و بعد از اسکیس های دستی در مرحله ایده پردازی، تمامی پلان های فاز یک و دو نیز به صورت اتوکد تهیه و ارائه می گردد. به همین دلیل آشنایی با انواع نقشه اتوکد روف گاردن اهمیت زیادی در طراحی و خوانش پلان های روف گاردن دارد. به خصوص که نقشه هایی مانند خاکریزی، طراحی کاشت و مقاطع ایزولاسیون روف گاردن به ندرت در ساختمان سازی ایران مورد استفاده قرار می گیرند. این مقاله به شرح فازهای مختلف طراحی و انواع نقشه اتوکد روف گاردن پرداخته است.
فاز صفر – مطالعات، تحلیل و برنامه فیزیکی
معنای فاز صفر در طراحی روف گاردن چیست؟
فاز صفر در طراحی روف گاردن بیش از هر چیز شامل جمع آوری اطلاعات و شناخت پروژه است. در این مرحله تمامی نقشه های پایه جمع آوری می شود. محل پروژه مورد مطالعه قرار می گیرد. و بازدیدهایی در زمان های مختلف برنامه ریزی می شود؛ تا تیم طراحی با شرایط پروژه آشنا شوند. در کنار آن ضوابط و قوانین ساخت روف گاردن در منطقه مورد بررسی قرار می گیرد. و چهارچوب ها و استانداردهای مورد نیاز برای طراحی نیز مشخص می شود.
در کنار آن جلسات متعددی با کارفرما، طراح معماری و ناظران عمرانی پروژه برگزار می گردد. که طی این جلسات خواسته های کارفرما/طراح و شرایط سازه ای مشخص می شود. در نهایت پلان های تحلیل اولیه به همراه برنامه فیزیکی برای طراحی روف گاردن تهیه خواهد شد که به عنوان اطلاعات پایه طراحی مورد استفاده قرار می گیرد. معمولا در کنار برنامه فیزیکی ایده یا ایده های اولیه طراحی نیز انتخاب می شوند. هر چند که شروع اسکیس های دستی در فاز یک و همزمان با کار روی پلان پایه آغاز می شود. با این وجود نقشه های تحلیلی پایه، برنامه فیزیکی و ایده اولیه محصول مطالعات و مذاکرات در فاز صفر است.
برای آشنایی با فاز صفر طراحی روف گاردن می توانید مقاله های ” طراحی روف گاردن ” و “نقشه روف گاردن” را مطالعه نمایید.
فاز یک روف گاردن – طراحی کانسپت و نقشه اولیه
فاز یک طراحی روف گاردن چیست؟
در فاز یک همه اطلاعات جمع آوری شده فاز صفر پیاده سازی شده؛ در قالب پلان اتوکد روف گاردن و مقاطع کلی نمایش داده می شوند. این مرحله حد واسط مطالعات معماری و پلان های نهایی و اولین مرحله طراحی روف گاردن در نقشه اتوکد است. طراحی کانسپت و ایده پردازی با استفاده از کاغذ پوستی و طراحی دستی شروع می شود. در مرحله بعد خطوط طراحی شده در برنامه اتوکد تبدیل به نقشه می شود. که در آن مسیرهای درجه یک و دو، جانمایی همه عملکردها و بعضی از جزئیات بزرگ مانند آب نما، فضای نشیمن، باغچه بندیها، محل قرارگیری باربیکیو، آشپزخانه، بار، شومینه، آتشگاه، مبلمان و حتی سکوهای اصلی و دیوارچینی ها جانمایی شده است.
در واقع نقشه فاز یک با وجود اینکه اندازه گذاری ندارد، اما بر اساس مقیاس واقعی طراحی می شود. به طوریکه در مرحله بعد پلان اصلی تغییری نمی کند. و تنها به جزئیات آن اضافه می شود. به همین دلیل نقشه فاز یک باید توسط طراح منظر، فضای سبز یا معمار طراحی شود. تا استانداردهای فضای سبز و معماری از ابتدا در آن لحاظ گردد. علاوه بر آن گروه طراحی برای جانمایی ها و تعیین فضاها و مسیر های اصلی حتما نیم نگاهی به بستر، تاسیسات، شیب بندی ها و داده های فاز مطالعات دارند. تا از ابتدا بتوانند امکانات و محدودیت های پروژه را در نظر بگیرند.
اهمیت مشارکت طراح منظر در فاز یک
مهندسین معمار در بسیاری موارد پلان های بهتری از طراحان منظر ارائه می دهند. به همین دلیل کارفرمایان تمایل زیادی به کار با مهندسین معماری دارند. در این شرایط چرا وجود طراح یا مشاور تخصصی منظر اهمیت دارد؟! یکی از مهمترین دلایل استفاده از طراح متخصص منظر برای روف گاردن آشنایی با قوانین است. از آنجاکه روف گاردن موضوعی جدید در شهرسازی ایران است؛ قوانین مربوط به آن بیشتر به صورت استانی تصویب می شود. ضمن آنکه بسته به شرایط مدام در حال تغییر و به روزرسانی است. مهندسین منظر به واسطه تمرکز بر این بخش عموما در جریان آخرین مصوبات هستند.
علاوه بر آن بسیاری از دستورالعمل ها و نکات ایمنی هنوز در ایران مطرح نشده است. مانند اهمیت فاصله از کابل برق، دکل های مخابراتی و یا اصول تثبیت گیاهان در برابر باد. طراحان روف گاردن بیشتر از دستورالعمل های تخصصی کشورهای اروپایی و آمریکایی برای این منظور استفاده می کنند. و با همسان سازی اقلیم و قوانین شهری تلاش دارند، بهترین کیفیت و بالاترین سطح امنیت را در پروژه ها لحاظ کنند. نگاه تخصصی این گروه در خصوص روف گاردن نتیجه مشارکت در پروژه های متعدد است. به همین دلیل زاویه دید آنها به روف گاردن تنها زیبایی شناسانه نبوده و مسائلی مانند امنیت سازه، طول عمر مفید، کاربری و نگهداری نیز در طراحی آنها لحاظ می شود.
برای آشنایی با قوانین روف گاردن می توانید مقاله “ قوانین ساخت بام سبز ” را مطالعه نمایید.
فاز دو روف گاردن – نقشه های فنی و جزئیات اجرایی
نقشه فاز دو در طراحی روف گاردن چیست؟
مهمترین بخشی که معمولا در طراحی لنداسکیپ در ایران ندیده گرفته می شود، فاز دو است. فاز دو طراحی روف گاردن بسیار مهم است. فاز مطالعات و نقشه اصلی معمولا توسط مهندسین معمار و عمران در سطح سازه ای تهیه می شود. با این وجود به دلیل آشنایی محدود در زمینه کار با گیاه و گاهی متریال تخصصی روف گاردن نقشه های فاز دو معمولا به صورت کامل طراحی نمی شود. در طراحی فاز دو نقشه اتوکد روف گاردن ماهیت نقشه ها تغییر پیدا نمی کند؛ بلکه تنها دقت آنها بالا می رود. نقشه های فاز دو با نقشه های سازه و نقشه های تاسیسات مطابقت دارند. و با مشاوره و همکاری مهندسین سازه، معماری و مهندسین تاسیسات انجام می شوند. که مقیاس آنها عموما یک پنجاهم، یک صدم و گاهی یک دهم است.
نقشه های فاز دو را از نظر تجربی در ایران می توان به دو بخش تقسیم کرد. بخش اول که مهندسین معمار و عمران آن را طراحی می کنند. شامل نقشه های سازه ای مانند: پلان اندازه گذاری، شیب بندی، کف سازی، متریال، ایزولاسیون بام، دیوار چینی، الکتریکال مکانیکال و مبلمان. بخش دوم که توسط طراحان منظر، فضای سبز و معماران منظر تهیه می شود؛ شامل: ایزولاسیون تخصصی روف گاردن، لایه بندی کشت، خاکریزی، طراحی کاشت، تثبیت درختان و آبیاری قطره ای.
اهمیت مشارکت طراح منظر در فاز دو روف گاردن
طراحی صحیح نقشه های فاز دو در کیفیت اجرا و عملکرد درست پروژه اهمیت زیادی دارد. در نظر گرفتن اقلیم، شرایط روف، نوع کاربری و پوشش گیاهی همه در انتخاب متریال و شیوه اجرا موثر است. به طور مثال در شهرهای شمالی ایران با بارندگی بالا، بیشتر گیاهان روف گاردن از نوع همیشه سبز و رطوبت دوست خواهند بود. با این وجود حجم زیاد آب ناشی از بارندگی نیاز به انتخاب خاک بسیار سبک با زهکش بالا و طراحی سیستم زهکشی بسیار قوی دارد. ضمن آنکه بهتر است از متریال هایی مانند چوب و سنگ طبیعی برای کف پوش استفاده نشود. زیرا در اثر رطوبت بالا به سرعت کیفیت خود را از دست خواهند داد.
بلعکس در شهرهای خشک مانند تهران، یکی از مهمترین مشکلات انتخاب گیاهان مقاوم به گرما و بادهای فصلی است. به همین دلیل ضمن انتخاب گیاهان مقاوم، خاک مورد نظر باید توانایی نگهداری آب کافی را داشته باشد. و نیاز آبی گیاه در طراحی سیستم آبیاری در نظر گرفته شود. یا برای کم کردن وزن از انواع پدستایل برای اجرای کف پوش روف گاردن استفاده شود. و آسیب دیدگی های ناشی از سرمازدگی و باران های اسیدی نیز در انتخاب نوع متریال روف گاردن لحاظ شود.
نکته پایانی
همانطور که طراحی بخش های مختلف معماری ساختمان مانند آشپزخانه، دکوراسیون داخلی و استخر در حال تخصصی شدن است؛ طراحی فضای سبز ساختمان نیز یک فرآیند تخصصی محسوب می شود. که همه اجزای آن به صورت پیوسته با هم در ارتباط هستند. و هر بخش با توجه به سایر بخش ها باید انتخاب و طراحی شود. حتی کاربرد متریال های مختلف مانند نوع و لایه بندی ایزولاسیون روف گاردن بر اساس نوع باکس کشت، اقلیم و نوع گیاه متغییر است. در نتیجه مشاوره تخصصی برای روف گاردن اهمیت زیادی در کیفیت اجرا خواهد داشت.
برخی پروژه های اجرا شده
آدرس: تهران – نیاوران
تاریخ اجرای پروژه: ۱۳۹۳
معمار: مهندس عضدی فر
مساحت پروژه: ۱۸۰ متر مربع
آدرس: قم
تاریخ اجرای پروژه: ۱۳۹۱
نوع پروژه: مسکونی
مساحت پروژه: ۱۶۰ متر مربع
روف گاردن محوطه جنوبی ایرانمال
آدرس: تهران
تاریخ اجرای پروژه: 1397
نوع پروژه: تجاری - تفریحی
مساحت پروژه: 2000 متر مربع
